Մոսկվայի ամառային օլիմպիական խաղերի ընթացքում երկրի նախագահ Պուտինը կարող է ոսկե մեդալ նվաճել հետևյալ շատ կարևոր մարզաձևում՝ ընդդիմության շրջանում մարտիրոսների ստեղծման մեջ:

Այս տարվա մարտ ամսին Պուտինի ընտրությունների և մայիսին տեղի ունեցած երդմնակալության արարողությունից հետո ընդդիմության բողոքի շարժման մասնակիցների թիվը նվազել է և Ռուսաստանի ժողովրդավարական շարժման շարքերում հուսահատություն է տիրել:

«Փուսի Ռայըթ» փանք ռոք խմբի մասնակիցներ Նադեժդա Տոլոկոննիկովան (ձախից) և Մարինա Ալյոխինան դուրս են նայում ամբաստանյալներից խցից Մոսկվայի դատարաններից մեկում երեքշաբթի օրն անցկացվող դատավարության ընթացքում:  Խմբի մասնակից երիտասար երեք կանայք մեկ րոպե տևողությամբ Պուտինի դեմ ուղղված փանք աղոթք են անցկացրել Մոսքկվայի Հիսուս Ամենափրկչի եկեղեցու կենտրոնական խորանի մոտ, որի համար նրանց սպառնում է յոթ տարվա ազատազրկում: Լուսանկար՝ Retuers/Մաքսիմ Շեմետով

Սակայն այժմ բողոքի ցույցերի մասնակիցների հիմնական կարգախոսը  «Սվոբոդու Փուսի Ռայըթ»-ն է՝ «Ազատությու՛ն «Փուսի Ռայըթ»-ին:

Ցուցարարներն իրենց ձեռքում պահում են դեռևս վեց ամիս առաջ անհայտ ֆեմինիստական փանք-ռոք խմբի բանտարկված մասնակիցների՝ երիտասարդ երեք կանանց լուսանկարները:

Այս կանայք, որոնցից երկուսը փոքր երեխաների մայր են, հայտնվել են որպես շատ մարդկային և հուզիչ դեմքեր՝ Պուտինի դեմ ուղղված շարժման շարքերում: Անցյալ շաբաթվա ընթացքում Ռուսաստանի ընդդիմության նոր վառ դեմքերը ներկայացել են դատարան՝ խուլիգանության մեղադրանքով անցկացվող դատավարության ընթացքում ունենալով մի փոքր շփոթված տեսք:

Այս տարվա փետրվարի 21-ին նրանք, կրելով երեսները ծածկող գույնզգույն դիմակներ և կարճ ջեմպերներ, կազմակերպել են խռպոտ, ոմանց կարծիքով՝ սրբապղծական մեկ րոպե տևած՝ Պուտինին ընդդեմ ուղղված փանք աղոթք Մոսքկվայի Հիսուս Ամենափրկչի եկեղեցու կենտրոնական խորանի մոտ:

Այս արարքի հանդեպ հասարակության գերակշռող մասը բացասական է տրամադրված եղել:

Եթե Կրեմլը լիներ ավելի խելացի, այս կանանց պարզապես կտուգանեին և կենթարկեին 100 օր ուղղիչ աշխատանքների, որոնց ընթացքում վերջիններիս մոլախոտ կքաղեին Կրեմլի ծաղկանոցներում կամ մոմերի մնացորդներ կհավաքեին ուղղափառ տաճարներում:

Սակայն հինգ ամիս անց երեք կանայք՝ Մարիա Ալյոխինան, Նադեժդա Տոլոկոննիկովան և Եկատերինա Սամուցևիչը դեռևս բանտարկության մեջ են:

Դատավորի հրամանի համաձայն, նրանք բանտարկության մեջ պետք է մնան մինչև հաջորդ տարվա հունվար ամիսը: Անցյալ շաբաթ անցկացված դատավարությունից պարզ է դարձել, որ փանք-ռոք խմբի մասնակիցները կարող են դատապարտվել մինչև յոթ տարվա ազատազրկման:

«Փուսի Ռայըթ» փանք խմբի մասնակից Մարիա Ալյոխինան ժպտում է՝ հուլիսի 31-ին ոստիկանության ծառայողների կողմից դատարանի դահլիճ տեղափոխվելու ժամանակ: Լուսանկար՝ Retuers/Սերգեյ Կարպուխին

Մոսկվայի դատարանից դուրս հավաքված ցուցարարները վանկարկել են «Ազա՛տ արձակեք աղջիկներին» կարգախոսը:

Օգնելու համար, որպեսզի նախագահ Պուտինը նվաճի ընդդիմության համար մարտիրոսներ «ստեղծելու» ոսկե մեդալը, Ռուսաստանի դատախազությունը հինգշաբթի օրը մեղադրանքներ է ներկայացրել նաև Ալեքսանդր Նավալնիին՝ Ռուսաստանի ընդդիմության բարետես 36-ամյա առաջնորդներից մեկին: Ֆինանսական միջոցներ յուրացնելու մեղադրանքներով մեղավոր ճանաչվելու դեպքում Նավալնին կարող է դատապարտվել տասը տարի ազատազրկման:

ՊԱԿ-ում երկար տարիներ ծառայած նախագահ Պուտինը նման քայլերով փորձում է վերականգնել վերահսկման ավտորիտար մեխանիզմը Ռուսաստանում: Ոմանց կարծիքով, նա փորձում է տարաձայնություններ մտցնել իր դեմ հանդես եկող ազատական և ազգայնական ուժերի միջև: Սակայն քաղաքական այս դրաման «ձայնը անջատած» դիտելու դեպքում ընդունում է սերունդների միջև հակասության տեսք: Այս տարի Մոսկվայում անցկացված բացօթյա համերգի ընթացքում հազարավոր երիտասարդներ ողջունել են «Փուսի Ռայըթ» խմբին աջակցություն ցուցաբերած ռոք երաժիշտներին:

Թվում է, թե նախագահ Պուտինը, որի 60-րդ տարեդարձը լրանում է հոկտեմբեր ամսին, փորձում է կանգնեցնել ժամանակի ընթացքը:

Միգուցե տեղյակ լինելով այս մասին, Ռուսաստանի նախագահն անցյալ տարի ըստ երևույթի հարթեցրել է դեմքի կնճիռները «բոտոքս»-ի միջոցով: Համացանցի նկատմամբ վերահսկողությունը խստացնելու մասին օրենքը ստորագրելուց փոքր-ինչ հետո նախագահ Պուտինը երեքշաբթի օրն անցկացրել է Սելիգեր լճի մոտակայքում գտնվող՝ Կրեմլի կողմնակից հավակնոտ երիտասարդության ամենամյա ճամբարում: Հեռուստացույցով ցուցադրված պատկերները սակայն ընդհանրապես համոզիչ չէին, մանավանդ ամբոխում գտնվող գեղեցիկ երիտասարդ կանանցից մեկից ստացված ճաշի հրավերի պատկերը:

Այս տեսարանն ինձ հիշեցրել է Վիետնամի պատերազմի ժամանակ ԱՄՆ-ի նախագահի պաշտոնը զբաղեցրած Ռիչարդ Նիքսոնին, որը քոլեջների ուսանողների նկատմամբ իր համակրանքը դրսևորում էր՝ այցելելով Միացյալ Նահանգների ռազմական ակադեմիայի՝ Ուեսթ Փոյնթի ավարտական արարողությունները:

Ձախից աջ՝ «Փուսի Ռայըթ» ֆեմինիստական փանք խմբի մասնակիցներ Նադեժդա Տոլոկոննիկովան, Եկատերինա Սամուցևիչն ու Մարիա Ալյոխինան՝ 2012 թվականի հուլիսի 23-ին անցկացված դատավարության ընթացքում դատարանի դահլիճի խցում՝ ոստիկանության ծառայողի հսկողության ներքո: (Լուսանկար՝ AP Photo/Ալեքսանդր Զեմլյաչենկո)

Այս ընթացքում նախագահ Պուտինի «մարտիրոսներ ստեղծող մեքենան» առաջ է սլանում:

Պուտինն ըստ էության կարծում է, թե բանտարկության մեջ գտնվող փանք ֆեմինիստներին աջակցության մասին հայտնում են սովորական «կասյածյալները»՝  «Amnesty International»-ը, ԱՄՆ-ի արտգործնախարարությունը, բրիտանացի ռոք երգիչ Սթինգը, «New York Times» ամերիկյան թերթի խմբագրականների հեղինակները, ինչպես նաև Վաշինգտոնում Ռուսաստանի դեսպանատան մոտ բողոքի ցույցերի մասնակիցները:

Սակայն Կրեմլին ավելի շատ մտահոգում են Ռուսաստանի քաղաքական մտքում տեղի ունեցած փոփոխությունները: Հարցումների ընթացքում մարդիկ նշում են, որ պատիժը չի համապատասխանում հանցանքին: Ռուսաստանի բլոգերները գրում են ցուցադրական դատավարության մասին:

«Լևադա» կազմակերպության կողմից վերջերս անցկացված հարցման մասնակիցների 43 տոկոսը նշել է, որ երկուսից յոթ տարվա ազատազրկումն անհամաչափ պատիժ է: Հարցման մասնակիցների ընդամենը 17 տոկոսն է հայտնել եկեղեցու բարձրագույն ղեկավարների կողմից «Փուսի Ռայըթ» խմբի մասնակիցների նկատմամբ խիստ պատժամիջոցների կիրառման պահանջը սատարելու մասին: Նախագահ Պուտինի կողմից ՊԱԿ-ում ստացված վերապատրաստումը կարող է թույլ չտալ իրեն հասկանալ հետևյալ միտքը՝ բանտարկության ժամկետը հաճախ դառնում է քաղաքական հաջողակ կարիերայի կետերից մեկը: Աշխարհում քաղաքական ներկայիս բազմաթիվ առաջնորդներ նախկինում ապստամբներ են եղել:

Ռուսաստանում «գաղափարախոսական ձմեռ» հաստատելուց առաջ նախագահ Պուտինին անհրաժեշտ է ուսումնասիրել քաղաքական այն գործիչների կյանքի պատմությունը, որոնց հետ նա հաճախակի կողք կողքի է կանգնում:

Իրենց գործունեության գագաթնակետին «Փուսի Ռայըթ»-ի կատարումներն առաջացրել են Կրեմլի զայրույթը: Մոսվայի Կարմիկ հրապարակում այս տարվա հունվարի 20-ին խմբի մասնակիցները կազմակերպել են փանք համերգ՝ ընդդեմ նապագահական ընտրություններում Վլադիմիր Պուտինի կողմից իր թեկնածությունը երրորդ անգամ դնելու: Պուտինը մարտի 4-ին հաղթանակ է տարել ընտրություններում և մինչև 2018 թվականը կզբաղեցնի Ռուսաստանի նախագահի պաշտոնը: Լուսանկար՝ Retuers/Դենիս Սինյակով

Ռուսաստանից դեպի հարավ գտնվող Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը 1999 թվականին վեց ամիս անցկացրել է բանտում՝ իսլամիստական բանաստեղծություն արտասանելու համար: Թուրքիայի մոտակայքում գտնվող Եգիպտոսի ներկայիս նախագահ Մոհամեդ Մորսին անկախ դատավորներին աջակցություն ցուցաբերելու համար 2008 թվականին դատապարտվել էր ութ ամսվա բանտարկության:

Նախագահ Պուտինի գործընկերների խմբում՝ «BRICS» պետությունների՝ Բրազիլիայի, Ռուսաստանի, Հնդկաստանի, Չինաստանի և Հարավային Աֆրիկայի խմբի նախագահներից երկուսը նախկինում դատապարտված են եղել բանտարկության:

Հարավային Աֆրիկայի նախագահ Ջեյքոբ Զուման 1960-ականների սկզբին ռասայական խտրականության դեմ պայքարի համար տասը տարի անցկացրել է բանտում:

Բրազիլիայի նախագահ Դիլմա Ռուսեֆը, որոշ ժամանա, օգտագործելով ժամանակակից տերմինները, զբաղվել է ահաբեկչական գործունեությամբ: 1968-ից 1969 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում նա գլխավորել է «Revolutionary Armed Vanguard Palmares» մարքսիստական ապստամբների մի խմբավորում: Ռուսեֆին ձերբակալելու ժամանակ նա իր մոտ ունեցել է ատրճանակ: Նա ենթարկվել է խոշտանգումների, ապա ազատազրկվել՝ երեք տարով: Ռուսեֆի նախկին զինակիցներից մեկը՝ Կարլոս Մինքը, մինչև վերջին ժամանակները զբաղեցրել է Բրազիլիայի շրջակա միջավայրի նախարարի պաշտոնը:

Նայելով դեպի ապագան՝ դժվար չէ պատկերացնել, որ 20 տարի անց, 2032 թվականին, ապագա լրագրողներից մեկը, լինելով Մոսկվայում, կհրապարակի մի հոդված, որտեղ կնկարագվի այն, թե ինչպես 56-ամյա նախագահ Նավալինին առողջապահության նախարարի պաշտոնում է նշանակել Դումայի 43-ամյա պատգամավոր Տոլոկոննիկովային:

Հաշվի առնելով այս հանգամանքը՝ Ռուսաստանի դատախազները և բանտերի պահակները պետք է զբաղվեն ժամանակակից պատմության ընթերցանությամբ – և հարգանքով վերաբերվեն քաղբանտարկյալներին: