Bit Yeniği mi Bitcoin mi?

Posted December 16th, 2013 at 1:25 pm (UTC-5)
Leave a comment

Amerika’nın ekonomik krize girmesi sonrasında, o dönemde hızla büyüyen başta Çin ve Brezilya olmak üzere gelişmekte olan ülkeler doların küresel egemenliğine bayrak kaldırmış ve rezerv para birimi olmasına itirazlarını dile getirmeye başlamıştı. Bu çerçevede IMF’nin değişik para birimlerinden oluşturduğu döviz sepeti SDR’ın (Special Drawing Rights) rezerv para olarak kullanılması da gündeme gelmişti.

Ancak biraz da Çin’in rezervlerinin büyük kısmını dolar üzerinden tutması ve Amerika’nın en büyük alacaklılarından biri olması nedeniyle bundan zarar görebileceği de dikkate alınınca bu itirazlar yavaş yavaş kayboldu.

Bitcoins Rise

Şu sıralarda ise, her ne kadar şimdilik kulaklara ilk başta bilim-kurgu gibi gelse de bitcoin’in (ben bunu “dijital akçe” şeklinde Türkçe’ye çevirmeyi tercih ediyorum) küresel para birimi olması gündeme gelmiş durumda.

Bitcoin’in değeri Ocak ayında 13 Dolar’ken bir ara 1.200 Dolar’a kadar yükseldi.

Bitcoin ani değer artışıyla birden bire rağbet görmeye başlayınca Çin gibi bazı ülkeler mevcut para düzenine “bit yeniği” karışmasın diye bankalara bitcoin üzerinden işlem yapma yasağı getirdi. Norveç hükümeti bu para birimini tanımadığını açıklamak zorunda kaldı. Almanya biraz daha yumuşak davranıp, bitcoin’i sadece “özel para birimi” olarak tanıdığını açıkladı. Amerikan Kongresi’nde bu konu üzerinde oturum yapıldı.

Amerikan medyası da konuya geniş yer verirken, eski başkan aday adaylarından liberteryan Ron Paul gibi biraz da “marjinal” sayılabilecek politikacılar bitcoin’in Dolar’ın egemenliğine son vereceği kehanetlerinde bulunmaya başladı.

Ancak Amerika Merkez Bankası (FED) gibi güçlü bankalar tanımadıkça bu para biriminin gerçek anlamda kalıcı bir değeri olmayacağı görüşünü taşıyanlar var.

Bitcoin nedir, ne değildir?

Şimdi biraz da bu bitcoin ne bit yeniği imiş ona bakalım.
Internet üzerinde bağımsız sanal bir para birimi oluşturma fikri ilk kez gündeme geldiğinde bu, birçok teknoloji meraklısında ilgi ve heyecan uyandırmıştı.

Bundan bir yıl sonra, 2008 yılında, yani küresel mali krizin en ağır döneminde, Satoshi Nakamoto takma adını kullanan bir kişi bu fikri “sanal” ortamda “gerçeğe dönüştürdü”. Aynı yılın sonunda 1,6 milyon bitcoin artık sanal ortamda tedavüldeydi.

bitcoin2

Bitcoin’in cazip tarafı banka gibi aracı kurumlar olmadan alınıp-satılabilmesi. Bu yüzden de ne işlem harcı ödemek gerekiyor ne de gerçek kimlik kullanmak. Şimdilik büyük işletmeler bu para birimini kullanmasa da küçük işletmeler biraz da maceracı davranıyor ve mal ve hizmetlerini bitcoin karşılığında satıyor. Ya da bazıları tasarruflarını bitcoin alarak yatırıma dönüştürüyor.

Peki pizzacı ya da kuaför salonu müşterilerinden aldığı bitcoin’leri ne yapıyor? Müşteriler bitcoin’leri nereden alıyor?

Bu sanal para yine sanal ortamda ya da başka bir deyişle “Bitcoin exchanges- Bitcoin pazarları”nda alınıp-satılıyor. Mt.Gox bu “pazarlardan” en büyüğü. Alınan bitcoin’ler, akıllı telefon uygulamalarıyla veya bilgisayar üzerinden istenilen tarafa gönderilebiliyor.

Bu paralar da “dijital cüzdanlarda” saklanıyor. Bu cüzdanlar da cepte değil, “bulut kasalarda” ya da “bilgisayarlardaki” hesaplarda tutuluyor. Ama banka hesaplarından farklı olarak hiçbir kuruluş “tasarruf mevduatına güvence vermiyor”. Bu yüzden de bilgisayar korsanları sanal cüzdanlarınıza girerse veya virüsler yüzünden hesabınız bir anda kaybolursa kapısını çalabileceğiniz bir kurum yok.

Bankalar her ne kadar bu gelişmeyi biraz da tedirgin izlese de objektif kalmayı hatta bazen bu yenilikten kendilerine fırsat çıkarmayı da elden bırakmıyorlar.

Örneğin Bank of America yayınladığı son raporunda bitcoin’in elektronik ticarette temel ödeme aracı haline gelebileceği tahmininde bulundu. Amerikan medyasında yer alan haberlere göre de JPMorgan Chase ise, uluslararası sanal para işlemleriyle özel sanal para birimleriyle ilgili sorunları çözmeyi amaçlayan bir teknoloji için patent başvurusunda bulundu.

Şimdilik bitcoin’in küresel para birimi ve rezervler için tercih edilen araç olacağı yolundaki iddialar az önce söylediğim gibi biraz bilim-kurgu gibi görünüyor ama herkesin gönüllü olarak hayatını Facebook gibi bir platformda dakikası dakikasına paylaşacağına, twitter gibi geveze bir kuşun Arap Baharı’nı körükleyeceğine de bir zamanlar kimseler duysa inanmazdı.

Benden söylemesi…

Melek, meslek yaşamına yazılı basında başladı. Haftalık Barometre gazetesinde muhabir ve Management-Marketing sayfa editörü olarak çalıştıktan sonra 1990’lı yılların başında aynı gazetenin Yazı İşleri Müdür Yardımcısı olarak görev yaptı. Meslek yaşamına kısa bir ara verip İngiliz Kraliyet bursuyla City University London’da gazetecilik eğitimi aldı. 1994 yılında Amerika’ya yerleşmeden önce Hürriyet gazetesinde çalıştı. Meslek yaşamına halen Internet, radyo ve televizyon yayıncılığı yapan Amerika’nın Sesi’nde devam ediyor. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu olan Melek, yüksek lisans derecesini 2002 yılında tamamladığı George Washington Üniversitesi MBA programından aldı.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Melek Çağlar

Melek, meslek yaşamına yazılı basında başladı. Haftalık Barometre gazetesinde muhabir ve Management-Marketing sayfa editörü olarak çalıştıktan sonra 1990’lı yılların başında aynı gazetenin Yazı İşleri Müdür Yardımcısı olarak görev yaptı.

Meslek yaşamına kısa bir ara verip İngiliz Kraliyet bursuyla City University London’da gazetecilik eğitimi aldı. 1994 yılında Amerika’ya yerleşmeden önce Hürriyet gazetesinde çalıştı. Meslek yaşamına halen Internet, radyo ve televizyon yayıncılığı yapan Amerika’nın Sesi’nde devam ediyor.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu olan Melek, yüksek lisans derecesini 2002 yılında tamamladığı George Washington Üniversitesi MBA programından aldı.

YENİ EKONOMİ HAKKINDA

Washington'da alınan siyasi kararları, New York'ta piyasalara yön veren hareketleri ve 50 eyalette sıradan insanların yaşadığı ekonomik gerçekleri ‘Yeni Ekonomi’ farklı bir bakış açısıyla okuyucularına sunuyor.

Yeni girişim ve girişimciler, hız kazanan trend'ler, uzman değerlendirmeleri, araştırmalar, sayısal veriler, kısacası Amerikan ekonomisinin performansına dair tüm sağlıklı bilgiler ‘Yeni Ekonomi’de.

‘Yeni Ekonomi’, ilgi duyanların takip etmekten sıkılmayacağı yeni ekonomik normların ‘yol haritasını’ çıkarıyor.

Yahoo! Ekonomi

Archives