Astrit Lulushi, Zeri i Amerikes
18 tetor 1948 – Vdes në Dublin të Irlandës, Margaret Hardin Hasluck, skocezja tepër e interesuar në çështjet shqiptare – ajo ishte gjeografe gjuhëtare, arkeologe, etnografe, mbledhëse folklori, studiuese dhe epigrafe (interpretuese e mbishkrimeve të lashta).
Në vitin, 1911, Margaret përfundon Kembrixhin, por pa diplomë – deri në vitin 1948, nga ky universitet diplomoheshin vetëm meshkuj. Pasioni i saj ishin kulturat e lashtësisë. Dhe shkon në Athinë ku regjistrohet në Shkollën britanike, ndërsa merret edhe me kërkime. Aty gjithashtu njihet me studiuesin Frederik William Hasluck, që do të bëhej shok, bashkëshort dhe koleg i saj. Frederiku, nën/drejtor i Shkollës Britanike në Athinë, ishte edhe arkeolog. Në vitin 1920, ai vdes, duke lënë pas shumë punime të papërfunduara.
Margaret shpërngulet në Angli ku merret me redaktimin e këtyre dorëshkrimeve, dhe i boton nën emrin Margaret Hasluck. Pas kësaj, aty nga mesi i viteve 1920, Margaret udhëton nëpër Ballkan, duke u marë me studime antropologjike. Në Shqipëri, ajo ndërton shtëpinë e saj në Elbasan, ku jetoi për 13 vjet, duke u bërë një legjendë mes shqiptarëve të kohës. Margaret botoi artikuj të shumtë, përfshirë edhe gramatikën e parë anglisht-shqip, si dhe një libër leximi.
Për shkak të punës së saj për zbulimin britanik në Luftën e Parë Botërore, Hasluck u detyrua të largohej nga Shqipëria për në Athinë, kur italianët pushtuan vendin në vitin 1939. Dhe kur Athina u bë e pasigurt, ajo u shpërngul në Stamboll, nga ku herë-here shihet në rolin e këshilltares për qeverinë britanike në lidhje me çështjet shqiptare. Më vonë ajo vendoset në Kajro.
Në vitin 1945, Margaret Hasluck diagnostikohet me leuçemi; dhe tërhiqet për kurim në Dublin, ku vdiq më 1948. Haskuck la pas të papërfunduar edhe një vepër mbi kulturën, folklorin, gjuhën e zakonet shqiptare – nga rreth 16 kapituj që kishte planifikuar, vetëm 4 a 5 mundi të përfundojë. Në vitin 1945 ajo thoshte se kishte nevojë për ndihmën e Lef Nosit, miku i saj i ngushtë gjatë periudhës në Elbasan, njohuritë e të cilit duket se i vlerësonte jashtzakonisht.
Madje tregojnë se më 1945, kur Nosi u arrestua nga komunistët në pushtet në Shqipëri, Margaret Hasluck i dërgoi një letër personalisht Enver Hoxhës ku i lutej që t’a lironte Lef Nosin në mos për gjë tjetër, të paktën për njohuritë dhe kontributin e tij në kulturën dhe kauzën shqiptare – dhe Hoxha iu përgjigj, tërthorazi, me pushkatimin e Nosit.
