Լենս Արմստրոնգից մինչև Ռուսաստանի արկտիկական նավթը՝ պատասխանատվությունից մինչև անպատժելիություն

Posted October 2nd, 2012 at 14:07 (UTC+3)
Leave a comment

Խայտառակված ամերիկացի հեծանվորդ Լենս Արմստրոնգի և Արկտիկայում Ռուսաստանի նավթային աշտարակներ բարձրացող «Գրինփիս» բնապահպանական կազմակերպության ակտիվիստների միջև կա հստակ մի կապ:

Այս կապը պատասխանատվությունն է:

«Գրինփիս»-ի ակտիվիստներին վերջերս հաջողվել է որոշ ժամանակով զբաղեցնել «Գազպրոմ»-ի «Պրիրազլոմնայա» անվանումը կրող Արկտիկայի օֆշորային տարածքում գործող առաջին հետազոտական աշտարակը: «Գրինփիս»-ը դեմ է հանդես գալիս Արկտիկայի փխրուն շրջակա միջավայրում նավթիև արդյունահանման աշխատանքներին: Արկտիկայում նավթի արդյունահանումը շատ քիչ կողմնակիցներ ունի Հյուսիսային Ամերիկայի բնակչության շրջանում, սակայն Ռուսաստանում առկա է հասարակության միանգամայն այլ կարծիք, որի պատճառն է անպատժելիության մթնոլորտը:

«Գրինփիս»-ի հաշվարկների համաձայն, Ռուսաստանում նավթի արդյունահանման ընթացքում թափվում է տարեկան մոտ 35 միլիոն տակառ նավթ: Նման գործողությունների համար սահմանված ցածր տուգանքների և քրեական հետապնդման բացակայության պատճառով Ռուսաստանում հողի վրա նավթ թափելը «ընդգրկված է արտադրական ծախսերի մեջ»:

Անպատժելիության և պատասխանատվության միջև հսկա տարբերությունն աշխարհին ցուցադրվել է ամերիկացի հեծանվորդ Լենս Արմստրոնգի գործի միջոցով:

1996 թվականին 25-ամյա հեծանվորդ Արմստրոնգի մոտ հայտնաբերվել էր քաղցկեղ:

 

Հեծանվորդի սերմնարաններից քաղցկեղը տարածվել էր դեպի թոքերն ու ուղեղը:

Արմստրոնգը պայքար է մղել քաղցկեղի դեմ և, չնայած բոլոր կանխատեսումների, հաղթել է հիվանդությունը:

1998 թվականին նա վերադարձել է հեծանվային սպորտ, որից հետո մինչև 2005 թվականը յոթ անգամ հաղթել է «Տուր դե Ֆրանս» հեղինակային մրցումներում, ապա՝ հեռացել սպորտից: Միացյալ Նահանգների օլիմպիական կոմիտեն Արմստրոնգին չորս անգամ շնորհել էր տարվա լավագույն մարզիկի կոչումը:

ԱՄՆ-ի հակադոպինգային գործակալությունը սակայն օգոստոսի կեսերին եզրակացրեց, որ Արմստրոնգի մասնակցությունը հեծանվային սպորտում պետք է արգելվի մինչև կյանքի վերջ և խորհուրդ տվեց զրկել նրան «Տուր դե Ֆրանս»-ի հաղթողի իր տիտղոսներից:

Ցուցադրելու համար, թե որքան էին ամերիկացիները ցնցված նման որոշմամբ, պետք է ասել, որ «Վաշինգտոն Փոստ»-ում այս որոշման մասին հրապարակված հոդվածը ստացել է 1164 մեկնաբանություն:

Համեմատեք դա Ռուսաստանի հետ, որտեղ պետական նավթային ընկերության գործադիրները «պաշտպանյալ» դասի դիրք են զբաղեցնում:

Ռուսաստանում նավթի հետազոտություններ իրականացնող «Արկտիկմորնեֆտեգազռազվեդկա» պետական ընկերությունը որոշում է կայացրել Օխոտսկի ծովով տեղափոխել նավթի ծանր մի աշտարակ: Ծովից 6000 կիլոմետր հեռավորության վրա՝ Մուրմանսկ քաղաքից աշխատող ընկերության գործադիրները խախտել են Ռուսաստանի յուրաքանչյուր դպրոցականին հայտնի կանոնը՝ փողոցն արգելված է անցել կարմիր լույսի տակ:

Օխոտսկի ծովում ծովագնացության սեզոնն արդեն վաղուց էլ փակվել՝ ձմեռային ժամանակաշրջանի սկզբի պատճառով: Ընկերության գործադիրները որոշել էին սակայն «անցնել փողոցը՝ խախտելով կանոնները»:

Նավթի աշտարակն անհրաժեշտ էր տեղափոխել Վիետնամ: Գումար խնայելու նպատակով նավթի աշտարակի վրա աշխատելու համար ուղարկվել էր 67 մարդ, ինչը 60-ով գերազանցում էր աշխատողների անհրաժեշտ թիվը: Ավելորդ աշխատողներ ուղարկելն ավելի էժան էր, քան Կամչատկայից Վիետնամ ճարտարագետներին և աշխատողներին չարտերային չվերթով ուղարկելը:

Մի քանի աշխատող անհամաձայնություն են հայտնել՝ անվտանգության նկատառումներից ելնելով: Ընկերության պատասխանը՝ եթե չկատարեք կարգադրությունը, ապա գործից կհեռացվեք:

Իրականում, նրանք պարզապես սպանվել են: Անցյալ տարվա դեկտեմբերի 18-ին տեղի էր ունեցել Ռուսաստանի նավթագազային ոլորտում երբևէ տեղի ունեցած ամենասարսափելի վթարը. ձմեռային փոթորիկի պատճառով Օխոտսկի ծովի սառցային ջրում նավթի աշտարակը տեղափոխող հարթակը շրջվել է, ինչի հետևանքով զոհվեց 53 մարդ:

Ռուսաստանի հեռուստադիտողները հաջորդ օրը տեսել են նման վթարներից հետո սովորաբար ցուցադրվող՝ փրկվածների որոնողական հերոսական աշխատանքների տեսանյութերը: Փրկարարներն իրականում մարմիններն էին որոնում, քանի որ գրեթե զրոյական ջերմաստիճան ջրում մարդու օրգանիզմը կարող է դիմանալ ընդամենը 5 րոպե:

Պետական հեռուստատեսության լրագրղները պարզապես չեն ծեծել պետական ընկերության դռները և պահանջել գործադիր ղեկավարներից բացատրություն տալ մարդկանց մահի ուղարկելու իրենց որոշման կապակցությամբ:

Անցավ արդեն ինն ամիս: Այա թե ինչ եղավ այս ընթացքում:

Մարտ ամսին աշխատանքից ազատվեց ընկերության փոխտնօրենը, մեկ այլ փոխտնօրեն նկատողություն ստացավ: Հունիս ամսին կայացած բաժնետերերի ժողովը աշխատանքից ազատեց գլխավոր տնօրենին, աշխատանքից իր կամքով հեռացավ նաև ընկերության գլխավոր ինժեները:

Հետաքննությունն ընթացքում է, սակայն քրեական որևէ մեղադրանք դեռևս չի ներկայացվել:

Դատական նշանակալից միակ որոշումը եղել է Մուրմանսկի դատարարանի օգոստոսի 1-ին կայացված որոշումը, որի համաձայն 24 մարդ մահացած է համարվում: Այս որոշումը թույլ է տվել նրանց ժառանգներին փոխհատուցում ստանալ «Արկտիկմորնեֆտերազվեդկա»-ից:

Ո՞րն է այս դեպքում կապը Արկտիկայում «Գազպրոմ»-ի աշտարակի վրա բարձրացող «Գրինփիս»-ի ակտիվիստի և աշտարակը տեղափոխող շրջված նավի միջև:

Նախատահ Վլադիմիր Պուտինն Արկտիկան Ռուսաստանի նավթագազային նոր ճակատ է հռչակել: Հաշվի առնելով Արկտիկայի բնության վրա թափվող նավթի վնասարար ազդեցությունը, դժվար կլինի համոզել Արևմտյան պետությունների և նավթային ընկերությունների բաժնետերերին, որ Արկտիկայում նավթի արտադրությունը դրական երևույթ է:

Առավել դժվար կլինի նրանց համոզել, եթե հիմնականն այս դեպքում «անպատժելիություն» բառն է:

Լենս Ամստրոնգի նկատմամբ ընդունված որոշումը հիշեցում է, որ ոչ ոք չպետք է օրենքից բարձր լինել՝ նույնիսկ պետական նավթային ընկերության գործադիրը:

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ջեյմս Բրուքը «Ամերիկայի Ձայն»-ի Մոկսվայի գրասենյակի ղեղավարն է: Գրասենյակը լուսաբանում է Ռուսաստանում և նախկին ԽՍՀՄ-ում տեղի ունեցող իրադարձությունները: «New York Times» օրաթերթում աշխատելու ժամանակ նա եղել է թերթի օտարերկրյա պետություններում թղթակիցներից մեկը՝ լուսաբանելով Աֆրիկայում, Կանադայում, Ճապոնիայում և Կորեայում տեղի ունեցող իրադարձությունները: Բրուքն ուսումնասիրել է ռուսաց լեզուն Բրեժնևի կառավարման ժամանակ, որպես թղթակից այցելել է Մոսկվա Գորբաչովի կառավարման վերջին ամիսների ընթացքում, ապա կրկին այցելել Ռուսաստան՝ Ելցինի օրոք և Պուտինի կառավարման սկզբի տարիներին: Նա բնակություն է հաստատել Մոսկվայում 2006 թվականին՝ սկսելով իր աշխատանքը «Bloomberg» գործակալությունում: «Ամերիկայի Ձայն»-ի Մոսկվայի գրասենյակին Բրուքսը սկսել է 2010 թվականին: Ջիմի հրապարակած նյութերին կարող եք հետևել «Twitter» կայքում՝ հետևյալ հասցեով. @VOA_Moscow.

Կարդացեք Ջեջմս Բրուքի բլոգը անգլերեն կամ ռուսերեն

Categories