ერთი ძველი ჩინური ლეგენდა მინდა მოგიყვეთ, რომელიც პენსილვანიის ქალაქ ბეთლემში არაბული ლიტერატურის და კულტურის ეგვიპტელმა პროფესორმა, ფატმა ელ-თურქიმ მიამბო.
რა კავშირი აქვს ამ ლეგენდას ქართულ სინამდვილესთან? შეიძლება არავითარი, ან – პირდაპირი, ეს თქვენ განსაჯეთ. უბრალოდ საგულისხმო მომეჩვენა და მინდა გაგიზიაროთ.
მოკლედ, იყო და არა იყო რა…
* * *
ერთ ულამაზეს მთიან სოფელს თავს დიდი უბედურება დაატყდა. გველეშაპი წყაროს სათავეს დაეპატრონა და სამი მიმდებარე სოფელი უწყლოდ დატოვა. სამივე სოფლის უხუცესებმა საგანგებო კრება მოაწყვეს და გველეშაპთან საბრძოლველად გაერთიანება და რჩეული ვაჟკაცის გაგზავნა გადაწყვიტეს. არ ვიჩქაროთ, საუკეთესოებს შორის საუკეთესო შევარჩიოთ, რომ გველეშაპს ბოლო მოვუღოთ და ჩვენს სოფლებს წყალი დავუბრუნოთო – ასე გადაწყვიტეს.
რამდენიმე შეჯიბრება მოაწყვეს. ყველაზე ძლიერი და მოხერხებული რაინდის არჩევას თითქმის ერთი წელი დასჭირდა. გამარჯვებული მძლეთამძლე ვაჟკაცისთვის უბადლო ცხენი, აბჯარი და საუკეთესო იარაღი შეიძინეს და გველეშაპის სამყოფელისკენ გაამგზავრეს. სამი დღე და ღამე ელოდა სოფელი რაინდის დაბრუნებას, მაგრამ – ამაოდ.
მეორე წელს ყველაფერი თავიდან დაიწყო. გავიდა მესამე წელი, მეოთხე…
7 რაინდი შეეწირა გველეშაპთან ბრძოლას. 7 წელიწადი გავიდა გველეშაპთან უთანასწორო ბრძოლაში. შეძრწუნდნენ სოფლის თავკაცები. ვერაფრით მიხვედრილიყვნენ, როგორ მოხდა ისე, რომ 7 რაინდიდან გველეშაპს ვერცერთი მოერია. ბევრი იფიქრეს და ამჯერად საბრძოლველად ერთდროულად 6 საუკეთესო მებრძოლი გაუშვეს, ორ-ორი თითოეული სოფლიდან.
უშედეგოდ. ბრძოლის ველიდან ერთი მათგანიც კი არ დაბრუნებულა.
მეცხრე წელი დაიწყო. ტურნირზე წარმოუდგენელი სიძლიერის, ნიჭით, მოხერხებით და ჭკუით გამორჩეული ბრგე ვაჟკაცი გამოჩნდა. ყველაზე მაღალი და ტანადი ყმაწვილი ჩხუბში ერთდროულად ათ მეტოქეს ამარცხებდა და იარაღსაც ძალზე ოსტატურად ხმარობდა. სოფელში იმედი მიეცათ, რომ ახლა მაინც შეძლებდნენ გაუმაძღარი გველეშაპის თავიდან მოცილებას.
უხუცესებმა ბევრი ითათბირეს და გადაწყვიტეს ამჯერად ორთაბრძოლის საყურებლად სამი ადამიანი, თითოეული სოფლის თითო წარმომადგენელი გაეგზავნათ. ისინი შორიახლოს ბუჩქებში უნდა ჩამალულიყვნენ და შერკინების ამბავი სოფლისთვის შეეტყობინებინათ.
ერთ-ერთი მათგანი დილაუთენია დაბრუნდა. ის ღამე სოფლებში არავის ეძინა, ჩირაღდნებით ხელში ერთ ფერდობზე იყვნენ გამოსული და ამბის მიმტანს ელოდნენ.
კარგი ამბავია, ძალიან მარჯვედ იბრძვის, მგონი დავამარცხებთ – ასეთი შეტყობინებით დაბრუნდა მაცნე.
შემდეგი დილაც სასიხარულო ცნობით დაიწყო. მეორე მაცნე კიდევ უფრო იმედიანი ჩანდა: ძალიან დაიღალა ჩვენი რაინდი, მაგრამ გველეშაპი სამ ადგილასაა დაჭრილი და ძლიერ დასუსტებულია. ალბათ გავიმარჯვებთ.
სოფელი საბოლოო გამარჯვების მოლოდინში წამებს ითვლიდა.
ბოლო მაცნე მესამე დილით გამოჩნდა. მარტო მოაბიჯებდა, რაინდის გარეშე. სახეზე უცნაური გამომეტყველება ჰქონდა, თვალებში ვერანაირ ემოციას ვერ ამოიკითხავდით.
ორთაბრძოლა სამი დღე-ღამის განმავლობაში შეუსვენებლად გრძელდებოდა თურმე. რაინდმა გველეშაპი დაჯაბნა და გამთენიისას ძირს უსულოდ დასცა. მერე ქანცგაწყვეტილი და მოწყურებული ვაჟკაცი წყაროს წყალს დაეწაფაო და … … …
მაშინათვე გველეშაპად გადაქცეულა.
* * *
ეპილოგის ნაცვლად:
“Eternal vigilance is the price of liberty” – ვენდელ ფილიპსის, მე-19 საუკუნის ცნობილი ამერიკელი პოლიტიკოსის და იურისტის ეს ფრაზა ქართულად ალბათ ასე ითრგმნება: „თავისუფლება მუდმივი სიფხიზლის ფასად მოიპოვება“.
ჭირი იქა?