Bir önceki yazımda iki Amerikalı senatörün 500 bin Dolar’a ev alanlara oturma izni verilmesi yönündeki yasa tasarısını ele almıştım. Bu yazıda, aynı miktarda parası olan ama bu tasarının yasalaşmasını bekleyecek kadar sabırlı olmayanlara özel bir vize programından bahsedeceğim.

Bu, yatırımcılara özel bir uygulama. Yani “Amerika’da sermaye yatırımı yapayım” diyenlere verilen bir vize türü: “EB-5 Göçmen Yatırımcı Vizesi” alabilmek için yapılacak sermaye yatırımlarının bazı koşulları yerine getirmesi şart. Temelde bu koşulların Amerika’da ekonomik canlanma ve istihdamı artırma hedeflerini karşılaması gerekiyor.

Bu hedeflere varmak üzere konulan şartları kısaca şöyle özetlemek mümkün:

– Yatırım miktarı, aslında en az 1 milyon Dolar. Ama bunun bir istisnası var. Eğer yatırım işsizliğin çok yüksek olduğu şehirlerde veya az gelişmiş kırsal kesimlerde yapılırsa 500,000 Dolar yeterli. İşsizliğin yüksek olduğu yerler tanımlaması “ulusal işsizlik ortalamasının 1,5 katı olan yerler” şeklinde yapılıyor. Yani Amerika’da işsizlik oranı %9 ise bu durumda tanıma giren yerdeki işsizlik oranı %13,5 civarında oluyor. Halen Amerika’da bu tanıma giren çok sayıda kent var.

– Sermaye yatırımı tanımı da nakit para, ekipman, envanter ve maddi varlıklar olarak tanımlanıyor. Ekipman, envanter ve maddi varlıkların değeri, yatırımcının geldiği ülkedeki değerine göre değil, Amerika’daki piyasa değeri üzerinden hesaplanıyor.

– Yatırım yeni bir iş kurmak veya mevcut bir şirketi satın almak suretiyle gerçekleştirilebiliyor. Şirket dediysem, bu, tek kişilik şahıs şirketi de olabilir, holding de.

– Yatırımın ticari bir faaliyet alanına yapılması gerekiyor, yani ev satın almak bu vize programında yatırım olarak kabul edilmiyor. (Ev alanların oturma izni alabilmek için iki Senatör’ün bir süre önce sunduğu tasarının yasalaşmasını beklemeleri gerekiyor.)

1990 yılında Kongre’nin izniyle çıkarılan ve ilk kez 1992’de pilot uygulaması yapılan göçmen yatırımcı programıyla vize alabilmek için yerine getirilmesi beklenen istihdam koşulları da şöyle sıralanıyor:

– Yapılacak yatırım en az 10 Amerikan vatandaşına veya Yeşil Kart sahibine tam-günlük iş yaratmak veya mevcut 10 işin devamlılığını korumak zorunda. Bunun için de yatırımcıya iki yıllık süre veriliyor. Yani, göçmen yatırımcının, yatırımı yapar yapmaz en az 10 Amerikalı’yı işe alması beklenmiyor. Bunu iki yıl içinde sağlaması isteniyor. Hatta bazı haklı gerekçelere dayandırılırsa, bu süre uzatılabiliyor da. Bu arada hemen hatırlatalım tam-gün istihdam haftada 35 saatlik iş olarak tanımlanıyor.

– Eğer yatırım, vize programı kapsamındaki “özel bölgesel merkezlerde” yapılmışsa bu durumda yatırımcının 10 kişiyi doğrudan işe alması koşulu aranmıyor, bunun yerine, yapılan yatırım aracılığıyla ‘dolaylı biçimde’ özel bölgesel merkezde iş yaratılması/mevcut bir işin korunması koşulu yeterli olabiliyor.

– Yatırımcı, kendisini, eşini ve çocuklarını istihdam ederek “en az 10 iş sahası açma” koşulunu yerine getirmiş sayılmıyor.

– Program çerçevesinde, hemen hemen her eyalette ve başkent Washington’da olmak üzere 200’den fazla özel bölgesel merkez var. Bu merkezlerin örtüşen faaliyet alanları olduğu gibi farklılaştıkları faaliyet dalları da bulunuyor. Meraklısına, tam liste ve ayrıntılı bilgi bu link’te yer alıyor.

Yatırımı borç para ile yapma şansınız yok. ‘EB-5 Göçmen Yatırımcı Vizesi’ hakkında daha fazla bilgi almak isteyen okuyucular için aşağıdaki Amerika Göçmenlik Dairesi linki faydalı olabilir.