Hepimizin başına mutlaka gelmiştir: bilgisayar başındayken ekranınızda bir mesaj yanıp sönmeye başlar. Mesaj, internette girmek üzere olduğunuz sitenin bilgisayarınızın güvenliğini tehdit edici unsurlar içerdiği uyarısında bulunur.

Utah eyaletindeki Brigham Young Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı, bu mesajları dikkate almayan bilgisayar kullanıcılarının, bir başka deyişle birçoğumuzun psikolojisini derinlemesine inceleyen bir araştırma yaptı.

Birçok bilgisayar kullanıcısı, bilgisayar güvenliği konusunu son derece ciddiye aldığını iddia etse de aslında göz göre göre bilgisayarlarının güvenliğini tehlikeye atacak, bilgisayarlarına virüs ya da başka yazılımlar bulaşmasına yol açacak davranışlarda bulunuyor. Araştırma, bu kullanıcıların kafasının içinden neler geçtiğini incelemeye yönelik.

Brigham Young Üniversitesi’nden sinir bilimi uzmanı Brock Kirwan, internet güvenliğinin, kullanıcıların uyarı mesajlarını dikkate alıp almamasına bağlı olduğunu söylüyor. Kirwan’a göre internet güvenliği zincirinin en zayıf halkası, bilgisayar kullanıcılarının ta kendisi. Aslında bilgisayarlar son derece güvenli aygıtlar. Ancak şüpheli kaynaklardan gelen elektronik postalardaki ilişikleri açanlar, güvenli olmayan sitelere girenler, bilgisayarlarının anahtarını kendi elleriyle hırsızlara teslim etmiş oluyor. Kirwan, internette risk teşkil edecek davranışlarda bulunacak kişileri önceden belirlemenin, bu riskli davranışları engelleyecek sistemler tasarlanmasına yardımcı olacağı görüşünde.

Araştırmacıların kimlerin bilgisayarlarını riske attığını belirlemek için bir deney yaptı. Deneye katılan öğrenciler, kendi dizüstü bilgisayarlarını kullandı. Oyun havasında tasarlanan deney kapsamında öğrencilere süper kahraman Batman’e ait bazı görseller sunuldu ve bu görsellerin fotoğraf mı yoksa çizim mi olduğu soruldu. Deney boyunca öğrencilerin bilgisayar ekranlarında Batman görsellerinin olduğu sayfanın virüs içerdiğine dair uyarı mesajları belirdi. Mesajları dikkate almayan öğrencilerin bilgisayarları ‘hack’lendi. Ekranlarda Cezayirli kurgu bir hacker’ın kafatası ve kemiklerden oluşan mesajı belirdi ve 10 saniyelik geri sayımda  ‘bilgisayarınıza veda edin’ sözleri yanıp söndü.

Araştırmayı yapan uzmanlardan Brigham Young Üniversitesi veri sistemleri profesörü Anthony Vance, bu 10 saniyelik zaman zarfında deneye katılanların panik içinde acilen harekete geçerek ya bilgisayarlarını kapattıklarını, ya da internet kablosunu çektiklerini söylüyor.

Bu sadece bir deney olduğu için hacker’dan gelen mesaj elbette ki gerçek değildi. Ancak Profesör Anthony Vance, deneye katılanların deneyden hemen önce yapılan ankete verdikleri ‘bilgisayar güvenliğini önemsiyorum’ yanıtının tam tersi şekilde davranarak bilgisayarlarının güvenliğini tehlikeye attıklarını kaydediyor.

Profesör Vance, ekranda güvenlikle ilgili uyarı mesajlarını sürekli görmenin kullanıcıda bu mesajları gözardı etme dürtüsü uyandırdığını, bu riskli davranışın zamanla bir alışkanlık haline geldiğini söylüyor.

Uzmanların bir sonraki araştırması ise bir tür beyin görüntüleme tekniği olan fMRI’ı içeriyor. fMRI, konuşma ve hareket etme gibi bazı beyin fonksiyonlarının beyindeki yerini belirlemek ve bunların haritasını çıkarmak için kullanılan manyetik rezonans görüntüleme sistemi. Uzmanlar bu sistemi kullanarak bilgisayar güvenliğiyle ilgili uyarılara beynimizin nasıl yanıt verdiğini araştırmayı planlıyor.