Posted July 10th, 2012 at 11:52 am (UTC-5)
Nafaqat AQShning, balki butun dunyoning eng nufuzli oliy o’quv yurti – Garvard Universiteti maydoni, © Chensi Yuan
O’tgan maqolalarimizdan birida AQShda magistrlik darajasida o’qish uchun nimalar qilish va nimalarni bilish lozimligi haqida umumiy ma’lumot bergan edim (Qarang: Diqqat: AQShda o’qishni istovchilar uchun yordam beramiz!). Bugun ana shu mavzuni davom ettirib, AQShda tahsil olish uchun o’zingiz qiziqqan sohadagi o’quv dasturlarini va universitetlarni qanday topish mumkinligi haqida yozmoqchiman. Oldindan shuni aytib o’tish lozimki, ushbu ma’lumot va maslahatlar kaminaning mustaqil izlanishlari va shaxsiy tajribasidan olingan bo’lib, ularning mutlaq haqiqat yoki to’g’riligiga kafolat berilmaydi. AQShda o’qishning biz bilgan va bilmagan boshqa yana ko’plab imkoniyatlari mavjud va o’quvchilarimiz ushbu ma’lumotlardan tashqari qo’shimcha va mustaqil izlanish olib borishlari tavsiya etiladi.
Birinchi maqolamizda ta’kidlanganidek, avvalo, nima o’qimoqchi ekaningizni aniqlab oling. Magistratura darajasida aynan bakalavrlikdagi ixtisosligingizni davom ettirishingiz shart emas. Masalan, jurnalistika bo’yicha o’qigan bo’lsangiz, magistraturani xalqaro munosabatlar, siyosatshunoslik, sotsiologiya va hatto biznes boshqaruvi kabi soha va yo’nalishlarda davom ettirishingiz mumkin. Bakalavriatda ma’lum bir sohada ixtisoslik olsangiz ham, to’rt yillik o’qish davomida sohangizga aloqador yoki butunlay farqli fanlarni ham o’qishingiz mumkin va shuning uchun magistrlikni o’z ixtisosligingizdan farqli bo’lgan yo’nalishda davom ettirishga haqlisiz. Ammo iqtisodiyot, huquqshunoslik kabi aniq yo’nalishli sohalarda, agar bakalavriatda shu sohalarga aloqador yetarli kredit beruvchi fanlarni o’qimagan bo’lsangiz yoki nazariy bilimlarning o’rnini qoplash uchun shu sohalarda yetarli amaliy tajribaga ega bo’lmasangiz, odatda, bu yo’nalishlarga boshqa sohalardan o’tib bo’lmaydi.
Qabul jarayonida imkoniyatlaringiz yuqori bo’lishini va o’qish uchun topshirilgan anketangiz ishonchliroq ko’rinishini istasangiz, magistraturani o’z sohangizda davom ettirishingizni tavsiya qilaman. Sohani o’zgartirish o’qishga qabul qilinish imkoniyatingizni rasman kamaytirmasa ham, nega sohangizni o’zgartirayotganingizni anketaga qo’shib topshirilgan bayonnomangizda (Statement of Purpose) asosli sabablar bilan tushuntirib berishingiz kerak.
Xullas, qaysi sohada o’qishni davom ettirish borasida bir qarorga keldingiz. Endi ana shu soha bo’yicha o’quv kurslarini taklif etadigan universitetlarni qidirib topishingiz kerak. Shuni alohida ta’kidlash kerakki, AQShda oliy o’quv yurtlari soni juda ko’p va ulardan qay birini tanlash borasida bir qarorga kelish oson bo’lmaydi. Infoplease.com sayti ma’lumotiga ko’ra, AQShda oliy ta’lim darajasini beruvhi o’quv yurtlari soni 4000 dan oshadi. Aynan magistratura va undan yuqori bo’lgan darajada o’qiydigan talabalarning bir yillik soni esa ikki milliondan ortiq. Demak, siz o’qishga topshirganingizda, ana shu ikki millionlik o’rinlardan biriga da’vogarlik qilasiz.
Oliy o’quv yurtini va o’zingiz qiziqqan o’quv dasturini qanday topish jarayonini bir soha misolida ko’rib chiqamiz. Aytaylik, siz ijtimoiy yo’nalish hisoblanuvchi xalqaro munosabatlar (International Relations) sohasida tahsil olmoqchisiz. Siyosatshunoslik (Political Science), hududiy tadqiqotlar (regional studies) kabi sohalar xalqaro munosabatlar bilan aloqador umumiy yo’nalish ostida bo’lib, o’quv dasturlarida xalqaro munosabatlar, odatda, siyosatshunoslikning ichki bo’limi sifatida keladi. Shuning uchun siz xalqaro munosabatlar bo’yicha o’qish qidirganingizda, yuqorida tilga olingan aloqador yo’nalishlarni ham qarashingiz kerak.
Read the rest of this entry »