ABD’nin Doğu Kıyısı ve Orta Atlantik bölgesi, başta Indiana, Ohio, Maryland, Virginia, Tennessee ve New Jersey eyaletleri olmak üzere 17 yıl aradan sonra Cicada olarak bilinen cırcır böceklerinin istilası altına girdi. ABD, dünyada 13 ya da 17 yıl boyunca toprak altında kaldıktan sonra yeryüzüne çıkan cırcır böceği türlerinin olduğu tek ülke. Ancak ABD’nin sadece doğusunda 17 yılda bir toprak sıcaklığı yaklaşık 18 dereceyi bulunca yeraltından çıkan ve Brood X (Onuncu Tür) olarak bilinen bu cırcır böcekleri, bulundukları coğrafi alanın yaygınlığı (Indiana’dan Georgia’ya 15 eyalette görülüyor) ve trilyonlara varan sayılarıyla en çok bilinen tür. Toprak altından çıktıktan sonra kabuklarından sıyrılan Cicada’ların amacı ağaç tepelerinde çiftleştikten sonra yumurtalarını toprağa bırakmak ve böylece 17 yıllık hayat döngüsünü yeniden başlatmak.
17 yıl, bir canlının toprak altında sadece ağaç köklerinin öz suyundaki şekerle beslenerek hayatta kalması, zamanı geldiğinde de yeryüzüne çıkıp yaşam süresini tamamlaması için uzun bir süre. ABD’de Brood X türü Cicada’lar en son 2004 yılının Mayıs ayında topraktan çıkmıştı. 2004 yılından bu yana yani son 17 yıldaysa Amerika’da çok şey değişti. İşte Cicada’ların birkaç hafta öncesine kadar toprak altıda geçirdiği son 17 yılı düşündüğümüzde aklımıza bir çırpıda gelen iki çarpıcı olay:
27 Temmuz 2004’te Demokrat Parti Ulusal Kurultayı’nda gecenin en çok beklenen konuşmasını yapmak üzere sahneye çıkan Barack Obama, o tarihte henüz Illinois Senatörü bile değildi.
2004 dünyanın Barack Obama’yı tanıdığı yıl oldu
2008 başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Partili John McCain ve McCain’in kendisine yardımcı olarak seçtiği Alaska Valisi Sarah Palin’e karşı yarışan ve McCain’in aldığı 173 Seçiciler Kurulu oyuna karşı 365 oyla ABD’nin 44’üncü başkanı seçilen Barack Obama, 2004 yılının başında ulusal siyasi arenada henüz tanınmıyordu.
1997-2004 yılları arasında Illinois Eyalet Senatosu’nda görev yapan Obama, 2004 yılındaki ulusal seçimlerde ABD Senatosu yarışına Illinois eyaletinden katılmak için Demokrat Parti önseçimlerine girdi. 2004 yılı Mart ayında Illinois’de yapılan Demokrat Parti önseçimini kazanan Obama, 2 Kasım 2004’teki seçimle Illinois eyaletinden Senatör seçildi. ABD Senatosu’nda görev yapan beşinci siyah senatör olan Barack Obama, 2004 Kasım seçimlerinde Illinois’deki 102 ilçenin 92’sini kazanmayı başararak kendisi gibi siyah olan Cumhuriyetçi Partili rakibi Alan Keyes karşısında yüzde 27’ye karşı yüzde 70’lik oy çoğunluğu elde etmişti.
Ancak Barack Obama’yı küresel kamuoyuna tanıtan olay, ezici çoğunlukla Illinois senatörülüğünü kazandığı seçim değil, henüz senatör olmadan önce, 26 Temmuz 2004’te Boston’da düzenlenen Demokrat Parti ulusal kurultayında yaptığı çarpıcı konuşmaydı.
2004 başkanlık seçimleri, 2000 seçimleriyle Beyaz Saray’a giren Cumhuriyetçi Partili George W. Bush ve yardımcısı Dick Cheney ile Demokrat Parti’nin adayı Massachusetts Senatörü John Kerry ve yardımcısı Kuzey Carolina Senatörü John Edwards arasında yapılmıştı. Kerry ve Edwards’ın Demokrat Parti başkan ve başkan yardımcısı adaylıklarının resmen açıklandığı ulusal kurultayda ”keynote” olarak tanımlanan yani etkinliğin en merakla beklenen temasal konuşmasını yapan Barack Obama, aslında o sahnede bundan 4 yıl sonra, 2008’deki ABD başkanlık seçimlerinde elde edeceği tarihi zaferin temellerini attı.
Barack Obama’nın 2004 yılındaki tarihi konuşmasını bu linkten izleyebilirsiniz
Obama, ulusal siyasi arenada kendini tanıtarak başkanlık serüveninin ilk adımını attığı konuşmasında en çok ABD’deki partizan bölünmeye işaret ederek ”Liberal ve muhafazakar Amerika değil; siyah, beyaz, Latin, Uzakdoğulu Amerika değil; (Cumhuriyetçi ve Demokrat Parti’yi simgeleyen renklere atfen) kırmızı ve mavi değil, birleşik bir Amerika’ya” inandığını dile getirmişti. Kendi başkanlık kampanyalarında ”umut” temasına ağırlık veren Obama, 2006 yılında çıkaracağı ”Audacity of Hope” (Umudun Cesareti) adlı kitabın habercisi niteliğindeki konuşmasının kapanışına doğru ”Komik isimli sıska bir çocuğun Amerika’da kendisine de yer olduğuna inandığını” söyleyerek ABD’nin ilk siyah başkanı olma yolundaki yapı taşlarından birini daha dizmişti.
2004 seçimleri sonrasında neler olduğuna gelince… Demokrat Parti adayı John Kerry, George W. Bush’a mağlup oldu. Ancak Kerry, kendi başkan adaylığının açıklandığı kurultayda konuşma yapması için seçtiği ve henüz o dönemde senatör bile olmayan Barack Obama için 2013-2017 yılları arasında Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Kerry şimdi de Başkan Joe Biden’ın iklim özel temsilcisi olarak kabinede yer alıyor. Kerry’nin kendisine yardımcı olarak seçtiği John Edwards ise eşi Elizabeth Edwards meme kanseri tedavisi görürken evlilik dışı ilişki yaşadığı ve bu ilişkiden gayrimeşru bir çocuğunun olduğu ortaya çıkmasından sonra siyaset sahnesinden silindi.
Justin Timberlake’in Janet Jackson’ın kostümünün üst kısmını sıyırdığı an sonrasımnda her iki şarkıcı da şaşkınlık içinde (AP Photo/David Phillip)
Justin Timberlake’in Janet Jackson’dan özür dilemesi 17 yıl aldı
Amerikan Futbolu Ligi NFL’in şampiyonluk karşılaşmalarının yapıldığı Superbowl finalinde en çok beklenen anlardan biri, maçın devresinde ünlü sanatçıların sergilediği gösterilerdir. Janet Jackson ve Justin Timberlake’in sahne aldığı, yapımcılığını MTV’nin üstlendiği ve CBS televizyonunda yayınlanan 2004 devre arası gösterisi ise Superbowl tarihinin en çok konuşulan olayı oldu. Timberlake, seslendirdiği ”Rock Your Body” adlı şarkısının sonunda Jackson’ın ünlü moda tasarımcısı Alexander McQueen imzalı kostümünün üst kısmını sıyırdı. Bunun üzerine Jackson’un göğsü yarım saniye süreliğine ekranda göründü ve bu olay, tarihe ”gardrop kazası” olarak geçti.
Olaydan sonra hem Amerikan Futbolu Ligi NFL, hem karşılaşmanın ve gösterinin yayınlandığı CBS televizyonu hem de gösterinin yapımcısı MTV, birer açıklama yayınladı. NFL, MTV’nin yapımcılığını üstlendiği gösterinin çıplaklık içermesi nedeniyle büyük hayal kırıklığı içinde olduğunu, CBS televizyonu izledikleri hiçbir provada gösterinin sonundaki kostüm sıyırma anının yer almadığını, MTV ise olayın daha önce provasının yapılmadığını bildirdi. Ancak MTV, daha sonra, programın içeriğinde yer almayan kostüm sıyırma anından Janet Jackson’ı sorumlu tuttu ve bunun Jackson’ın planı olduğunu iddia etti.
Janet Jackson ise Timberlake’in aslında kostümünün sadece üst kısmını sıyırmasını planladıklarını, planın son provalardan sonra kararlaştırıldığını ve MTV’nin bu değişiklikten haberdar olmadığını, ancak Timberlake’in yanlışlıkla kostümün tamamını yırttığını söyledi. Timberlake ise yaptığı hareketin kasti olmadığını ve pişmanlık duyduğunu ifade ettiği olay nedeniyle ”rencide olan herkesten” özür diledi.
Gardrop kazasının yarattığı tartışma, ilk önce, ulusal televizyonda milyonlarca izleyici önünde planlanmamış bir çıplaklık sergilenmiş olmasına odaklanmıştı. Ancak ilerleyen yıllarda olay, Janet Jackson’ın kariyeri büyük zarar görürken Justin Timberlake’in kariyerinin adeta uçuşa geçmesi üzerine kadın ve erkeğe ahlak konusunda uygulanan çifte standart tartışmasına evrildi.
Timberlake, Amerika’nın kadınlara, özellikle de azınlık kadınlara karşı çok daha sert olduğunu söylerken Jackson, ünlü televizyoncu Oprah Winfrey’nin programında o dönemde devam eden Irak Savaşı gibi çok daha önemli olaylar varken tüm kamuoyunun ekranda görünen göğsüne odaklanmasını çok saçma bulduğunu söyledi.
Ancak 2000’lerin başı ve ortası, henüz MeToo hareketinin başlamadığı, özellikle azınlık kadınların hem cinsiyet ayrımcılığına hem de ırkçı ayrımcılığa maruz kalmasının gözardı edildiği yıllardı. New York Times gazetesi tarafından hazırlanan belgeseller serisinin altıncısı olan ”Framing Britney Spears”in (Britney Spears Kumpası) 5 Şubat 2021’de yayınlanması ise Justin Timberlake’in geçmişte kadınlara karşı yaptığı hatalarla yüzleşmesine yol açtı.
Geçmişte eski kız arkadaşı Spears’ı kendisini aldatmakla suçlayan, Spears’la olan cinsel yaşamını bir radyo programında anlatan Timberlake, belgeselin Spears’ın yıllar boyunca toplumun ve medyanın cinsiyetçi söylem ve yaklaşımlarına maruz kaldığını gözler önüne sermesi üzerine 17 yıl gecikmeyle de olsa Spears’dan özür diledi. Timberlake, 17 yıl önce aynı sahneyi paylaştığı ve sonraki yıllarda kariyerinin zedelenmesinde büyük payı olduğu Janet Jackson’dan da özür diledi. Britney Spears belgeselinin yayınlanmasından bir hafta sonra Instagram üzerinden bir açıklama yayınlanan Timberlake, kadın düşmanlığı ve ırkçılığa yol veren bir sistemden yararlandığının farkında olduğunu, eğlence sektörünün özellikle beyaz erkeklerin başarısı için tasarlandığını kabul ettiğini söyledi. Yaptığı yanlışların sorumluluğunu üstlendiğini söyleyen sanatçı, başkalarını aşağıya çekerek yükseleceği bir sistemin parçası olmak istemediğinin de altını çizdi ve hem Spears hem de Jackson’dan şahsen özür diledi.
ABD’nin Doğu Kıyısı’nda Haziran ayı sonuna kadar görülmesi beklenen Cicada’lar yumurtalarını toprağa bırakarak ortadan kaybolacak. 17 yıl sonra yani 2038 yılında yeniden topraktan çıkacak olan Cicada’lar bakalım bize o zaman neleri hatırlatacak…
