Türkiye’den bakanlar çoğunlukla Amerika’da eğitimin yabancılar için ne kadar pahalı olduğunu düşünür. Türk Lirası kazanıp Amerika’da eğitime harcamak hepimizin bildiği gibi, Türkiye’de mali durumunuz çok iyi bile olsa, çoğumuza hayal bile edemeyeceğimiz bir mali yük anlamına gelir. Bu nedenle Amerika’da eğitim düşünen her öğrenci, her aile bir şekilde burs bulmaya çalışır. Peki Amerikalılara maliyeti nedir bu eğitimin? Şunu söyleyebilirim ki, üniversite eğitimi Amerikalılar için de pahalı –özellikle yaşadıkları eyaletten başka bir yerde okumayı düşünüyorlarsa-. Çünkü böyle bir durumda yabancılara uygulanan harç miktarları onlar için de uygulanır.

Bir araştırmaya göre 2000’li yıllara kadar Amerika’da eğitimin yıllık ortalama maliyeti eyalet üniversitelerinde eyalet vatandaşları (resident) için $11,375, başka eyalet ya da ülkeden gelenler (non-resident’lar) içinse $25,195 olarak belirlenmiş. Özel okullarda ise eyalet vatandaşları için $26,991, diğerleri için $28,733 olarak hesaplanmış. Bu rakamlar sadece okul harcı olup kitap, barınma ve diğer masrafları içermiyor. Harç dışında eyaletine bağlı olarak bu miktarlara aylık $500 ila $1,000 ekleyecek olursak, en iyi ihtimalle bir yıllık eğitimin bedeli yaklaşık $20,000 olarak karşımıza çıkıyor. Ortalama rakamları bir kenara bırakıp minimum miktarlara bakacak olursak, tanınmamış okullarda eyalet vatandaşları için yıllık harç miktarları $5-6,000’a kadar düşebilir.

Ernst & Young şirketinin yaptığı bir araştırmaya göre Amerika’da eğitimin maliyeti yıllık %7 artmaktadır. Bu araştırmaya göre bugün 5 yaşında bir çocuğu olan aile, çocukları üniversiteye başladığında tüm üniversite öğrenimi için $106,996’a ihtiyaçları olacak. Bu da bir ailenin bugünden başlayarak çocukların sadece üniversite eğitimi için ayda $452 (yılda $5,346) biriktirmesi anlamına geliyor. Tabi bu miktarı çocuğun bugünkü masraflarına ek olarak düşünmek lazım. Bu nedenle birçok aile, eğitim masraflarını karşılamak için çocuklarının doğumunda vergiden muaf özel bir hesap açıp tasarruf etmeye başlar.

Peki eğitimin bu kadar pahalı olduğu bir ülkede insanlar nasıl okuyor? Bu maddi yükün altına girebilmeyi göze alanlar için devlet destekli krediler mevcut. Yıllık geliri $50,000 altında olan ailelerin çocukları “grant” denilen ve geri ödemesi bulunmayan çoğunlukla federal hükümet destekli burslara başvuru hakkına sahip oluyor. Bu gelir düzeyi üzerinde olan aileler için ise düşük faizli gerek özel gerekse devlet kaynaklı eğitim bursları ve kredi olanakları oldukça fazla. Bunun dışında “merit-based” adı verilen yardımlar, yani ailenin gelirinden bağımsız olarak öğrencinin başarısına ve spor, müzik gibi okul dışı (eğitim dışı demek daha doğru olur) alanlardaki yardımlar da öğrencileri maddi yönden rahatlatmayı amaçlıyor. Bunun dışında geri ödemeli veya ödemesiz değişik burs çeşitleri sözkonusu. Geri ödemesi olan burslar genelde mezuniyetten sonra altı ay veya bir yıl içinde başlayıp on ila yirmi yıl sürebilmekte. Alınan eğitim kredilerinin ortalama yıllık faiz oranı %4’den başlayıp %10’a kadar çıkıyor. Banka hesabı faizlerinin %4-5’ler, tüketici kredilerinin %15-20’ler civarinda olduğu düşünülürse, bu faiz oranları oldukça makul sayılabilir.

2000 yılında yapılan bir araştırmaya göre tıp eğitimi alan bir öğrencinin mezun olduğundaki yaklaşık eğitim kredileri borcu $95,000 Benzer araştırmalar bir avukatın mezuniyetteki borcunu $60,000, mühendisin ise $40,000 civarında olduğunu göstermekte. META Group, Inc.adlı bir araştırma firmasının yayınladığı rapora göreyse, lisans mezunu bir mühendisin ilk işe giriş maaşı alınan çeşitli mesleki sertifika ve diplomalarla arttırılabiliyor.

Görüldüğü gibi Amerika’da eğitim Amerikan halkı için de çok ucuz olmamakla birlikte, okumak isteyene ve bu yükün altına girmeye cesaret edebilen için çok çeşitli imkanlar bulunmakta.

Bu yazı sanırım biraz ansiklopedik bilgi verir gibi oldu ama bir de madalyonun öbür yüzünü görmek lazım diye düşündüm. Türkiye’deki çoğu gencin hayalini süsleyen Amerika’da eğitim, aslında Amerika’dakiler için bile oldukça pahalı. Bu nedenle hangi üniversite olursa olsun Amerika’ya kendi çabaları ve başarılarının ürünü burslarla gelmiş olanlar bence kendi tahminlerinden daha büyük bir başarıya adımlarını atmış sayılır.

Sevgiyle kalın,

Özge Övün Sert