Sağlıklı Yaşam Alanları Oluşturmak İçin Halkı Bilinçlendirmek Şart

SOPHE (Sociey for Public Health Education) Amerika’da halk sağlığı eğitimi konusunda faaliyet gösteren bir sivil toplum örgütü. Üyeleri arasında üniversite profesörlerinden araştırmacılara, hükümet görevlilerinden özel sağlık kuruluşu temsilcilerine kadar değişik yelpazeden gelen sağlık uzmanlarına rastlamak mümkün. Çalışmalarını, hastalıkları önleme konusuna yoğunlaştıran SOPHE, sağlıklı yaşam için bireylere tavsiyelerde bulunan programlar düzenliyor. Halkı bilinçlendirme adına birçok tanıtım kampanyasına da katkı yapan SOPHE’nin yıllık konferansı bu haftasonu başkent Washington’da yapılıyor.  ABD Sağlık bakanı Kathleen Sebelius ve diğer Amerikalı  yetkililerin iştirakiyle düzenlenen 3 günlük konferansın katılımcıları arasında Türkiye Sağlık Bakanlığı yetkilileri de vardı. Başta Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Daire Başkanı Dr. Kağan Karakaya olmak üzere, Sağlık Bakanlığı’nda halkla iletişim ve sağlık kampanyaları konusunda görevli bakanlık yetkilileri, Amerikalı meslektaşlarıyla halk sağlığı eğitimiyle görüş alışverişinde bulundu.

Türkiye’de sigaraya karşı başlatılan “Dumansız Hava Sahası” kampanyası başta olmak üzere birçok başarılı projeye imza atan isimlerden biri olan Dr. Kağan Karakaya ile Türkiye’de sağlık sistemi ve halkın bilinçlendirilmesi konularını konuştuk. Dr. Karakaya, halka gönderilen doğru mesajlarla sağlıklı yaşamın teşvik edilebileceğini belirtiyor. Sigara içicilerinin azaltılmasına yönelik kampanyanın çok başarılı sonuçlar verdiğini hatırlatan Karakaya, bu tür kampanyaların oluşturulmasında sağlık bakanlığı bünyesinde çalışan sosyologlardan iletişimcilere, psikologlardan antropologlara farklı alanlardaki uzmanların gayret ve çabalarına dikkati çekiyor.

Türkiye’de Başarılı Çalışmalar

Türkiye Sağlık bakanlığının geliştirdiği kampanyalarla halkın bilinçlenmesi yönünde önemli bir işlev gördüğü aşikar. Ancak sivil toplum örgütlerinin katkısını da unutmamalıyız. Türk Kalp Vakfı, Türk Diyabet Vakfı ve Lösemili Çocuklar Vakfı gibi uzun yıllarını bu konulara ayırmış dernek ve vakıfların yöneticilerini de yaptıkları azimli çalışmalardan dolayı tebrik etmek gerekir. Halkın bu konulara dikkatini çekmek ve Amerika’da “fund raising” dediğimiz bağış ve para toplama kampanyaları düzenlemek inanın çok kolay işler değil.

Ancak şunu belirtmeliyim ki, bakanlığın özellikle tanıtım ve halkla ilişkiler konusundaki bu yeni atımı beni oldukça memnun etti. “Health Promotion” sağlıklı yaşamın tanıtılması ve teşviki için çalışan bu grup, Amerika’da aynı konularda çalışmalar yürüten SOHPE gibi kurumlarla işbirliği yaparak uluslararası deneyimlerden haberdar oluyor, bunların Türkiye’ye getirilmesi konusunda görüş alışverişinde bulunuyor. Örneğin bakanlığın yakında başlatmayı planladığı obeziteye karşı savaş kampanyasında Amerika’dan alınacak birçok olumlu ve olumsuz ders var; önemli olan Amerika’nın başarılı olduğu alanları örnek alıp, başarısız yanlarından ders çıkarmak. Dr. Kağan Karakaya da amaçlarını bu doğrultuda belirlemiş.  Obezitenin büyük bir sorun haline geldiği ABD, bir yandan sağlıklı yaşamı, egzersiz yapmayı teşvik ederek bir yandan da yemek kültürünü değiştirerek bu hastalıkla mücadele etmeye çalışıyor. Aynı şekilde, Türkiye’de de özellikle gençler ve çocuklar arasında artan aşırı şişmanlık hastalığına karşı bilinçli beslenme ve spor aktivitelerini teşvik eden programlar başlatılmalı. İşte Sağlık Bakanlığı’nın da bundan sonraki hedefi bu. Hatta bunun için çalışmalara başlanmış bile. İlköğretim ve liselerde görevli beden eğitimi öğretmenleriyle sporun sevdirilmesi için yapılabilecekler konusunda diyalog başlatılmış. Dünyada hızla artan obezite ve diyabet gibi hastalıkların yaşam tarzını değiştirerek önlenebileceğini söyleyen Dr. Karakaya, bunun mali açıdan hem sağlık hizmeti sunanlar için hem de bu hizmetleri alanlar için getirileri olacağına da dikkati çekiyor.

Bu arada ABD’de First Lady Michelle Obama’nın çocuklarda obeziteyi önlemek ve sporu teşvik etmek için başlattığı “Let’s Move” kampanyasının bir benzerini Türkiye’de görebiliriz. Toplumda spor yapma kültürünü oturtmak açısından bu çok faydalı bir adım olur.  SOPHE toplantısında uzun uzun konuşma fırsatı bulduğum Dr. Kağan Kocaoğlu ve ekibine çalışmalarında başarılar diliyorum. Umarım Türk halkı gelişmiş ülke standartlarında bir “sağlıklı yaşam”a kavuşur.

Sağlıcakla kalın,
Özge Övün Sert