პაატა და ირინა ციქურიშვილების მიერ ვაშინგტონში დაარსებული სინეტიკის თეატრი მე-11 სეზონს ხსნის

„უსიტყვო შექსპირი“ – ამ სახელწოდებით თეატრი 14 სექტემბრიდან 23 დეკემბრამდე შექსპირის ფესტივალს მართავს. „მაკბეტის“,  „ოტელოს“ და „რომეო და ჯულიეტას“ რეტროსპექტული წარმოდგენა კიდევ ერთხელ უმასპინძლებს ამერიკის დედაქალაქის ბინადართ და მის სტუმრებს. ამ სამ სპექტაკლს 26 ნომინაცია და 10 ჰელენ ჰეიზის პრესტიჟული თეატრალური ჯილდო აქვს მოპოვებული. სამივეში პაატა ციქურიშვილმა საუკეთესო რეჟისორის პრიზი აიღო. დანარჩენ ჯილდოებს შორისაა მსახიობთა საუკეთესო ანსამბლი, საუკეთესო ქორეოგრაფია, კოსტუმების დიზაინი, ხმის დიზაინი და სხვა მრავალი.

თეატრი 2012 წლის დასაწყისიდან კიდევ რამდენიმე ახალ პროექტს შესთავაზებს  მაყურებელს. ლანსბურგის შექსპირის თეატრში ნაჩვენები იქნება პაატას „ჭირვეულის მორჯულება“. შემდეგ თეატრის წიაღშივე აღზრდილი მსახიობი და რეჟისორის ასისტენტი -ბენ კუნისი-  წარმოადგენს რეჟისორულ დებიუტს „გენეზისი“.  მოგვიანებით თეატრი პრაღის ერთ-ერთ არატრადიციულ თეატრალურ დასს უმასპინძლებს, რომელიც ჩამოიტანს ტრილოგიას,  სახელწოდებით -„ნათება ბნელში“. სეზონის დახურვისთვის კი პაატა საინტერესო პროექტს გეგმავს, რომლის შესახებაც ის თავად მოგვითხრობს:

Photo of Graeme Shaw

„ძალიან მინდა „ჯარისკაცის მამა“ დავდგა, მაგრამ ჯერჯერობით საბოლოო გადაწყვეტილება მიღებული არ არის, რადგან ფილმის ავტორებთან მოლაპარაკების სტადიაში ვიმყოფებით. თანამედროვე ვარიანტი ასე წარმომიდგენია: ქართულ ოჯახი კალიფორნიაში მკვიდრდება და იქ საკუთარ ვენახს გააშენებს. მოულოდნელად შვილი აცხადებს, რომ ომში მიდის. მამა წინააღმდეგობას უწევს, მაგრამ ვერაფერს გახდება.

ვისაც პაატას სპექტაკლები უნახავს, ისიც იცის, რომ იმპროვიზაცია მისთვის პანაცეა არ არის. ინტერპრეტაცია უმეტესად კარგად გააზრებული და დახვეწილი გემოვნებით გადმოცემული პატარა შტრიხია, რომელიც ნაწარმოების დიდებულებას კიდევ უფრო მკვეთრად უსვამს ხაზს. ასეთი იყო ფრესტონი, სრულიად ახალი პერსონაჟი სერვანტესის „დონ კიხოტში“.  სპექტაკლში  ლამანჩელი იდალგო ტრადიციული ქარის წისქვილების ნაცვლად ფრესტონს ერკინება, რომელშიც თავად ბოროტებაა განსხეულებული.  მრავალი ორთაბრძოლის შემდეგ დონ კიხოტი ხვდება, რომ ფრესტონი მისივე სხეულში და სულში ბუდობს, რომ ბოროტება ჯერ საკუთარ თავში უნდა ეძებოს და დაამარცხოს. მაყურებელთა და კრიტიკოსთა ასევე დიდი მოწონება დაიმსახურა „მეფე ლირის“ პაატასეულმა გააზრებამ. მესამე ქალიშვილის ნაცვლად სპექტაკლში ლირს არატრადიციული სქესობრივი ორიენტაციის ვაჟი ჰყავს, რომელსაც ამპარტავანი მონარქი სწორედ მისი გამორჩეულობის გამო ჰკრავს ხელს.

*   *   *

სინეტიკის თეატრი პაატა და ირინას შემოქმედებითი ფანტაზიის პირმშოა. ყველაფერი 1997 წელს ამერიკაში მათი გადმოსვლით დაიწყო. სრულიად ახალი თეატრის კონცეფციის დამკვიდრება  წყვილმა ხელოვნების სხვადასხვა დარგის და რამდენიმე თეატრალური ჟანრის სინთეზის საშუალებით შეძლო.

სინეტიკის დებიუტი 2002 წელს შედგა. პირველივე სპექტაკლში თეატრმა ჰელენ ჰეიზის 3 პრიზი მოიპოვა. ოღონდ, აქვე ისიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ სინეტიკის წარმოდგენებს ყოველწლიურად ვაშინგტონში და მის მიმდებარე ტერიტორიაზე მოქმედი  90-მდე პროფესიონალური თეატრალური დასი უწევს კონკურენციას.

Photo of Graeme Shaw

პაატასთვის თეატრი ყველაფერია, მთელი ცხოვრებაა- ამბობს ირინა. „ჩათვალეთ, რომ ტრადიციული ქმარი არ ვიცი რა არის. სიმართლე გითხრათ, არც ის  ვიცი, რა ქვია ჩვენს ურთიერთობას. თეატრია ყველგან, სახლი იქნება ეს, მანქანა, რესტორანი, თუ სამსახური. მოგზაურობაშიც კი არ მაქვს შესვენების საშუალება. ჩვენ თეატრში ვცხოვრობთ 24 საათის განმავლობაში, შინ და გარეთ. არ აქვს მნიშვნელობა, რას ვაკეთებთ, ვჭამთ, ფილმს ვუყურებთ, სარდაფში რემონტს ვაკეთებთ – საუბრის თემა ყოველთვის  და ყველგან თეატრია. უბედნიერესი ადამიანი ვარ, რადგან თეატრი უზომოდ მიყვარს“.

თავად ირინას, როგორც სინეტიკის ქორეოგრაფს და მსახიობს, ჰელენ ჰეიზის 30 ნომინაცია და 10 პრიზი აქვს მოპოვებული. მათ შორის წლის საუკეთესო ქორეოგრაფის 7 ჯილდოა. ირინა პერიოდულად ჯორჯთაუნის და ამერიკის უნივერსიტეტებში მიწვეულ ქორეოგრაფად მუშაობს და წლის განმავლობაში ინტენსიურ თრეინინგებსაც ატარებს.

თეატრში პაატა და ირინასთან ერთად კიდევ რამდენიმე ქართველი ხელოვანია დასაქმებული. მათ შორის არიან დასის ერთ-ერთი წამყვანი მსახიობი -ირაკლი კავსაძე და კომპოზიტორი -კონსტანტინე ლორთქიფანიძე. რამდენიმე სპექტაკლის მხატვრული გაფორმება სახელოვან ქართველ ხელოვანს, გიორგი ალექსი-მესხიშვილს,  ეკუთვნის. ზოგიერთ სპექტაკლში კი ცნობილი კომპოზიტორის -გია ყანჩელის- მუსიკაა გამოყენებული, რისთვისაც პაატა მათ დიდ მადლობას უხდის.

ვაშინგტონის ყოველკვირეულმა გაზეთმა „Metro Weekly” სინეტიკის შესახებ ერთხელ თქვა: „ეს არის თეატრი, რომელიც ადამიანის სულს წვდება და აფორიაქებს“. ალბათ მართლაც ძალიან  ძნელია ამ თეატრიდან გამოსული გულგრილი მაყურებლის მოძებნა, რა ასაკის და რა ინტერესებისაც არ უნდა იყოს ის.

წარმატებული სეზონი ვუსურვოთ სინეტიკის თეატრს და ქართველ მაყურებელს კი – მალე ენახოს სინეტიკის საგასტროლო სპექტაკლები საქართველოს წამყვან თეატრალურ სცენებზე.

*   *   *