ماریا فه‌رانتوری Maria Farantouri

Posted August 15th, 2013 at 2:07 am (UTC-5)
Leave a comment



موزیک وڵاتێکی بێ سنووره‌، وه‌کو با له‌م په‌ڕی جیهانه‌وه‌ تا ئه‌و په‌ڕ په‌ی دکات، وه‌کو شه‌پۆله‌کانی ده‌ریا له‌ هه‌ڵسان و کێشاندایه‌، وه‌کو باران‌ یان به‌ خوڕ دیته‌ خوارێ وه‌ یاخود به‌ نمه‌ نم. وه‌کو باڵنده‌یه‌که‌ له‌ ئاسمانی بێ سنووردا شه‌قه‌ی باڵی دێت، موزیک ئارامیمان پێ ده‌به‌خشێت یان ده‌مانخاته‌ جۆش و خروش‌، ده‌مانکاته‌ گریان و چاو به‌ ئه‌سر یان پێکه‌نین و لێۆ به‌ خه‌نده‌، موزیک هاوڕێ ژیانه‌ له‌ خۆشی و ناخۆشیدا.‌ موزیک وه‌کو یه‌کیك له‌ پێداویستیه‌کانی ژیانه‌ وه‌کو خواردن بۆ مێشک و ئاو بۆ تینیوه‌یه‌تی دڵ.
ئه‌و موزیکانه‌ی‌ له‌ ناو جه‌رگه‌ی میلله‌تانه‌وه‌ له‌ داێک ده‌بێت، ئه‌وانه‌ی له‌ دایک بووی کۆمه‌ڵگایه‌، ئه‌وانه‌ی ڕه‌نگدانه‌وه‌ی خۆشی و ناخۆشیه‌کانی میلله‌تانه‌‌، ئه‌و موزیکانه‌یه‌‌ که‌ هاتوون بۆ ئه‌وه‌ی ریشه‌ی خۆیان دا بکوتن و بۆ هه‌میشه‌ بمێننه‌وه‌.

ماریا فه‌رانتوری Maria Farantouri وه‌ یاخود هه‌ندێ جار به‌ ماریا فه‌راندوری ناسراوه‌ یه‌کێک له‌و جۆره‌ ده‌نگانه‌یه‌ و یه‌کێک له‌‌ هه‌ره‌ گۆرانبێژه‌ ناوبانگه‌کانی یونانه‌ که‌ پاش ده‌یان ساڵ گۆرانیه‌کانی نه‌ک هه‌ر له‌ دڵی یونانیه‌کان به‌ڵکو له‌ دڵی زۆری که‌سانی تر له‌ سه‌رانسه‌ری جیهاندا به‌ زیندوویی ماونه‌ته‌وه‌.
ماریا له‌ 28 نۆڤامبری ساڵی 1947 له‌ ئه‌ثینا له‌ ده‌ورانێکی زۆر سه‌ختدا له‌ داێک بوه، له‌و ده‌مه‌ی یونان وه‌کو به‌شی زۆری ئه‌وروپا تازه‌ له‌ وێرانیه‌کانی شه‌ڕی دوه‌می جیهانی و داگیرکردنی ئه‌ڵمانیا ڕزگاری بوبوو.
Mikis Theodorakis. Maria Faranturi. Pablo Neruda
ماریا بێجگه‌ له‌وه‌ی گۆرانیبێژە هه‌ر وه‌ها چالاکی کاروباری ڕامیاری و فه‌رهه‌نگیه‌ و له‌گه‌ڵ کۆمه‌ڵێک له‌ هه‌ره‌ موزسیۆنه‌ ناوبانگه‌کانی یونان وه‌کو تیودوراکیس ئاوازدانه‌ری زۆربا و موزیکی فیلمی Zکاری کردووه‌‌ که‌ له‌سه‌ر چه‌ندین له‌ هۆنراوه‌کانی پابلو نیرودا ئاوازی داناوه‌ و ماریا فرانتوری تۆماری کردوون.
ئه‌گه‌ر فیلمی Z به‌ یاد بهێنه‌وه‌ ده‌بینین چۆن ثیودوراکیس وماریا ساڵۆنی سینه‌ماکانیان ده‌هێنا له‌رزه‌.

له‌ ده‌می ڕژیمی له‌شکه‌ری یونانی له‌ نێوان ساڵانی 1967 – 1974 ماریا فرانتوری له‌ ئه‌وروپا کۆمه‌ڵێک گۆرانی شوڕشگێری و پرۆتیستی له‌گه‌ڵ Miki Theodorakis تۆمار کرد. له‌ ساڵی 1971 چه‌ند گۆرانی و پارچه‌ موزیکی گیتاری ثیودوراکیسی تۆمار کرد به‌ هاوکاری گیتار ژه‌نی ئوسترالی جان وولیم که‌ حه‌وتیان له‌ هۆنراوه‌کانی هۆزانڤانی ناوبانگی ئیسپانی فیدریکۆ گه‌رسیا لۆرکا بوو.

ماریا فه‌رانتوری بێجگه‌ گۆرانی چڕین به‌ زمان یۆنانی هه‌ر وه‌ها به‌ زمانه‌کانی ئینگلیزی، ئیسپانی و ئیتالیایش گۆرانی تۆمار کردووه‌.
ماریا گۆرانی “Hasta Siempre, Comandante” (واته‌ بۆ هه‌میشه‌ کۆماندار وه‌یاخود قوماندار، فه‌رمانده‌ که‌ ئاماژه‌یه‌ به‌ تشێ گیڤارا) له‌ ئاوازی ئاوازدانه‌ری کوبی Carlos Puebla تۆمار کردووه‌. ماریا هه‌ر وه‌ها له‌گه‌ڵ جه‌ندین له‌ ئاوازدانه‌ره‌ ناوبانگه‌کانی یونان کاری کردووه‌ له‌ نێوانیان Manos Hatzdakis, Eleni Karaindrou, Mikalis Bourboulis.

ماریا فه‌رانتوری خاوه‌ن ده‌نگێک قوول، هه‌ست بزوێنه‌رو پڕ له‌ ئازار و جۆش خرۆشه‌.
ماریا له‌ ساڵی 1983 – 1993 ئه‌ندامم په‌رله‌مانی یۆنان بوه‌ له‌سه‌ر لیستی پارتی پان هیلانیکی یۆنان ( پاسۆک)
ماریا فه‌رانتوری هه‌ر وه‌ها له‌ ئاوازی Taner Akyol بو بۆئازاره‌کانی گه‌لی کوردیش گۆرانی ووتوه‌.

سەرچاوەکان:گوگڵ.مەڵپەری ماریا فەرانتوری .ویکیپیدیا

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Jani Diylan

له‌ گوندێکدا له‌ دایکبووم که‌ که‌م تیایدا ژیام به‌ڵام هه‌موو یادگارییه‌کانی منداڵیم خسته‌ خورجینێکه‌وه‌و کردم به شانما و وه‌کو ده‌روێش ئه‌م شار و ئه‌و شار و ئه‌م وڵات و ئه‌و وڵاتم پێ کرد، تا ئه‌مرۆش به‌ زیندویی ماونه‌ته‌وه‌.
له‌ دێی کارێز له‌ که‌ناره‌کانی ڕووباری ئه‌ڵوه‌ن و شاری خانه‌قین له‌ دایكبووم، به‌ڵام له‌ خانه‌واده‌یه‌کی کرماشانی که‌ زۆربه‌ی خوشک و زینده‌یاد تاکه‌ براکه‌م له‌وێدا له‌ دایکببوون.
هه‌رچه‌نده‌ من زاده‌ی کوردستانی باشورم به‌ڵام له‌ ڕووی فه‌رهه‌نگه‌وه‌ له‌ ژێر کاریگه‌رییه‌کانی فه‌رهه‌نگی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان بووم، به‌ تایبه‌تی کاریگه‌رییه‌کانی ڕادیۆی کرماشان و خۆم به‌ خوێنکارێکی ئه‌و زانکۆیه‌ ده‌زانم.
هیواو ئاره‌زووه‌کانم هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای ژیانمه‌وه‌ هونه‌ری سینه‌ماو موزیک بوو. خوێندنی سه‌ره‌تایی و ناوه‌ندی و ئاماده‌یم له‌ به‌غدا به‌ کۆتایی گه‌یاند و له‌ ئاموزشگای عالی دانشگای تاران Social Workerم خوێندووه‌. پاشان له‌ ساڵی 1976 بۆ ماوه‌ی دوو ساڵ له‌ کۆلیژه‌کانی مه‌یامی موزیکم خوێند، پاش گواستنه‌وه‌م له‌ مه‌یامیه‌وه‌ بۆ شیکاگۆ و پاشان بۆ کالیفۆرنیا چوومه‌ به‌شی زانسته‌کانی ڕامیاری و له‌ که‌ناردا کلاسه‌کانی ژورنالیزم، فۆتۆگرافی و ئه‌ندازیاری ده‌نگم خوێند. بۆ ماوه‌ی چه‌ندین ساڵ له‌ ڕێگه‌ی American film Technologies بۆ کۆمپانیای Ted Turner له‌ سه‌ر ڕه‌نگکردنی زۆربه‌ی فیلمه‌ ڕه‌ش وسپییه‌کانی هۆلیوود کارم کرد. هه‌روه‌ها دوو ساڵیش بۆ هه‌مان کۆمپانیا له‌ وڵاتی مه‌کسیک کارم ده‌کرد. له‌و 24 ساڵه‌ی که‌ له‌ کالیفۆرنیا بووم ساڵانێکی زۆری له‌ ته‌له‌فیزیۆنێکی خۆجێی کوردیدا کارم ده‌کرد و دڵخوازانه‌ و له‌ سه‌ر ئه‌رکی خۆمان به‌ڕێوه‌مان ده‌برد. زمانه‌کانی کوردی، ئینگلیزی، ئیسپانی، فارسی و عه‌ره‌بی به‌باشی ده‌زانم و شاره‌زاییم له‌ هه‌ندێک له‌ زمانه‌کانی تریش هه‌یه‌.
له‌ ساڵی 1991 له‌گه‌ڵ گروپی موزیکی Darvak که‌ گروپێکی ئاماتۆر له‌ موزسیۆنانی ئێرانی و ئه‌مه‌ریکایی پێکهاتبوو و به‌شه‌ کوردییه‌که‌ی له‌ ئه‌ستۆی مندا بوو ده‌ستم به‌ کاری موزیک کرد.
چه‌ند گۆرانییه‌کم له‌ ته‌له‌فیزیۆنه‌ کوردییه‌کاندا کلیپ کرد به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ له‌ شه‌ڕی ناوخۆدا بوون به‌ قوربانی.
له‌ ساڵێ 2002 وه‌ له‌ به‌شی کوردی ده‌نگی ئه‌مه‌ریکا ده‌ستم به‌ کار کرد. بێجگه‌ له‌ ئاماده‌کردن و پێشکه‌شکردنی ده‌نگوباسه‌کان له‌ چه‌ندین به‌رنامه‌ی تردا کارم کردووه‌. ئێستاکه‌ش سه‌رگه‌رمی به‌رنامه‌ی کاروانسه‌رای هونه‌رم.