Ereban çi ji Amerîka divê?

Posted July 29th, 2011 at 2:06 pm (UTC-5)
2 comments

Guherîna giring di sîyaseta Amerîka de hember welatên Erebî û Rojhilata Navîn cihê dilxweşîyê ye. Heta berî demek kurt Amerîka pişta gelek rejîmên dîktator digirt, li ser hesêba mafên gelan jibo jîyanek serfiraz û azad.

Helbet bandora gelek xirab wê sîyasetê ew bû tevgerên radîkal bihêz ketin û rexê wan yê parsenga hêza cemawerî girantir dikir, ji rexê parsenga tevgerên demokrasîxwaz ku roj bo rojê lawaztir dibûn. Bê guman tirsa cîhana demokrasîxwaz ji tevgerên radîkal jî xizmeta dîktatoran dikir û destê wan yê zordar bilindtir dikir.

Evca piştevanîya Amerîka, eger di rêka hêza wê ya nerm ‘dîplomasîyetê’ re be, li gelên Tûnis, Misir, Lîbya, Behrêyn û Sûrîye weka guhertineke mezin tê dîtin. Çimku bi rastî rêbaza Amerîkî di nav navendên cûd cûdayên desthilatê de tê dariştin, ew ne di destê take kes yan take partî yê de ye. Jiber vêna guhertina rêbaza Amerîkî hember her pirsekê yan cihekî pêdivî bi guhertina dîtin û bawerîya wan navenda heye û wê guhertinê jî demek dirêj pêdivê.

Guhertina rêbaza Amerîkî hember welatên Erebî destpê kirîye û ketîye qonaxa yekê. Niha Amerîka dizane êdî piştevanîya dîktatoran şermek mezin e. Li heman dem, ew pênasînê bi rastîya hêza tevgerên radîkal û Îslamî li wan welatan dike, eger çî gelek cûdabîrên sîyasî bawer dikin dîktator bixwe hêz û şîyana wan tevgeran xurt dîyar dikin heya xwe li pişt wan biparêzin.

Di vê parsengê de, hêzên lîberal û nermrê ku bawerî bi demokrasîyê û mafên mirovan heye û heta demek nêzîk qûrbanên sîyasetên Amerîka bûn, dikarin sîstemêm saxlem li wan welatan danin. Lewma, divê navendê dariştina rêbazan li Amerîka xwe pitir bigehînin wan û wan bi gihehînin hev û ji wê erkî re amade bikin çinku qonaxa diwê ji vir destpê dike.

Lê rastîya tehil ew e, ji Amerîka re, erkê amdekirina hêzeke cîgir ji rejîmek dîktatorî re gelekê bi zehmetir e ji kiryareke leşkerî bi mebesta rûxandina wê rejîma dîktator.

Di gel vê rastîyê û hevdem digel şoreşên gelên Erebî jibo reforman, gelek ji navendên sîyasî û sivîlên wan welatan xwe dûrî Amerîka û Rojava radigrin û dibêin ew guhertinan bi alîkarîya bîyanî naxwazin û nimûmeyên Îraqê û Afganîstanê li pêş çav digirin. Evca eger ew hêzên lîberal û nermrê ji tirsa radîkalan û fendementalîziman xwe dûrî Amerîka bikin, ewê ji destê hakimên nû yên welatên xwe carek din binalînin.

Tu, xwedevanê Washingtonname, çi di bêjî?

Bo gihandina bawerîya xwe “Click to Comment” dagire û şirovekirina xwe di valahîyê de binivîsîna, di pêre “Submit Comment” dagire.

Eger Hêzên Amerîkî ji Îraqê Derkeftin

Posted July 15th, 2011 at 11:34 am (UTC-5)
2 comments

Her çend e Wezîrê Berevanî yê Amerîka Leon E. Panetta li seredana Îraqê bi eşkereyî pitir behsa matêkirina Îranê di kar û barên Îraqê de kir, lê dîyar e mebesta ragihandina wî û seredanê bi giştî mayîna hêzên Amerîkî  bû li Îraqê, piştî mûhleta mana wan li dawîya salê diqede.

Admîral Mike Mullen, serokê hêzên hevpişk yên Amerîkî gote rojnamevanan, her danûstandinek digel hikûmeta Îraqê bo mana hêza divê bi peywendîdar bin bi desthilata Îranê ve li Îraqê.

Alîyên sîyasî yên Îraqê têra xwe cûdahî hene sebaret mana hêzên. Gelek ji sîyasetvan û şarezayan dibêjin, hemû alîyan divên hêzên Amerîkî li Îraqê bimînin, lê jiber mebestên sîyasî di ragihandinê de dibêjin, wan divê Amerîka ji Îraqê derkeve.

Her li van rojan, rojnama New York Times ragihand ku rêkeftinek bi dizî di navbera Serokwezîr Malikî û karbidestên Amerîkî heye bo mana hêzên Amerîkî, piştî dawî ya sala 2011ê li gora Peymana Serxwebûnê di nêvbera Amerîka û Îraqê de.

Amerîka ji desthilata Îranê bi tirs e û di nav Îraqê de hene pêşbînîya şerekî navxwe dikin eger Amerîkî derkevin. Ji vê wêvetir gelek kes pêşbînîya dabeş kirina Îraqê dikin.

Bo gihandina bawerîya xwe “Click to Comment” dagire û şirovekirina xwe di valahîyê de binivîsîna, di pêre “Submit Comment” dagire.

Çima Rojava Bersivek Tund Hember Dektatoran nîne?

Posted June 28th, 2011 at 10:25 am (UTC-5)
3 comments

Nêzîkî meh û nîv derbaz bûn piştî Serokê Amerîkî Barack Obama soz da hemû rêkên diplomsî, aborî û rêbazên berdest bi kar bîne bo rawestandina zorkarî û vegûhastinên demokratîk li seranserî Rojhilata Navîn. Ji wê rojê were, 19 Gulanê, rijêma Sûrî astê tundûtûjîya li dijî serhildana demokratxwaz zêde kirine û çi nîşanên rast û dirust dîyarnekirine ku ewê gûh bide daxwazên xelkê û guhertinan bike.

Serok Obama Sûrîye wek gefeyê li ser Amerîka da nas kirin û fermaneka serokatîyê bo danana toleyan li dijî çend mezne berpirsên Sûrî mor kir, lê wesa dîyar e wî nîyaz nîne pêngavek firehtir li dijî Beşar Esed pavêje. Ne Amerîka bitenê belkû welatên dî yên rojava jî pêngavên tundtir hemberî rejîmên diktator li Lîbya, Yemen û Sûrîye na havêjin. Gelo Çima?
Gelek şareza û belkû karbidest jî li Amerîka dibêjin çinku hêşta cîgir ji wan rejîma re ne hatîye dîtin, yan tirsa rojava ji hindê ye komelên olî yên tundrê cihê wan dektatoran bigirin. Lê eger em guhê xwe bidin sîyasetvan û çalakvanên welatên rojhilat, bawerîyên berovajî hene. Ew dibêjin, dektatoran ev bawerî li cem rojava û li cem gelên xwe dirust kirîye ji bo dirêj kirin û qeym kirina desthilatên xwe.
Erê çi ji van baweran rast e?
Tu, xwedevanê Washingtonname, bawerîya çi ji van du alîyan pesend dikî.
Eger tu bêjî ev e ne egerên rast in, dîyar e te bawerk dî heye. Bo gihandina bawerîya xwe “Click to Comment” dagire û şirovekirina xwe di valahîyê de binivîsîna, di pêre “Submit Comment” dagire.

Helwîstê N.Y Hember Sûrîye

Posted June 10th, 2011 at 9:59 am (UTC-5)
1 comment

Welatên Ewropî yên desthilatdar di Civata Tenahîya Netewên Yekbûyî de bernivîsa biryarekê pêşniyaz kirîye bo şermezar kirina Sûrîye jiber tundûtûjîyên wê li dijî xwepêşanderên bi aştî û bikarînana hêzên leşkerî û kuştina medenîyan.

Brîtainya, Fransa, Almanya û Portûgal bernivîsa biryarê pêşniyaz kirine û diplomatên NY dibêjin, biryara nû ya bi piştevanîya  Amerîka daxwaza dawî anîna demûdest ya tundûtûjîyan li bajarên Sûrî diket û her wesa daxwazê ji hikûmeta Beşar Esed dike pêngavên rast û dirûst pavêje ji bo reformên sîyasî.

Profîsorê zanistên sîyasî Edmond Gharîb gote Dengê Amerîka, Rûsya hêşta ew bawerî heye ku delîveya danûstandina di nêvbera hikûmet û rikaberîya Sûrî de heye û eger bernivîsa nû pesend nebû eve dê peyamekî bidet ku civaka navnetewî ne yekgirtîye hember Sûrîye.

Nûnerê Rûsî li NY dibêjit , Moskow bernivîsê pesend naket eger handana danûstandina neket yan alîkarîya dawî hatina tundûtûjîyan neket. Dîplomat pêşbînî dikin Çîn û Rûsya wê biryarê vîto bikin.

Eger bernivîs pesend nebû, wê çend karîgerî liser serhildana Sûrîye hebe û di çi warî de? Em li benda bawerîya te ne.
Ji b o gihandina bawerîya xwe “Click to Comment” dagire û şirovekirina xwe di valahîyê de binivîsîna, di pêre “Submit Comment” dagire.

Zora li dijî Rojnamevan û Xwepêşanderan li Kurdistanê

Posted June 2nd, 2011 at 6:14 pm (UTC-5)
Leave a comment

Komela Çavdêrîya Mafên Mirovan HRW di raporta xwe ya roja 2 meha 6 xizîran ê de dibêje, ‘‘divê hêzên parastinê li Herêma Kurdistana Îraqê êdî bizavkaran nekin armanc.’’
Raporta nû ya HRW sebaret rewşa mafên mirovan li Îraq û Herêma Kurdistanê behsê girtin, revandin û lêdana bizavkaran dike.
Cîgirê birêveberê HRW li Rojhilata Navîn Joe Stork got, karbidest li Bexdayê û li Herêma Kurdistanê rê nadin hevwelatîyên xwe xwepêşandanên bi aştî bikin.
Raport dibêje, hêzên parastina Hikûmeta Herêma Kurdistanê KRG û yên partîyên desthilatdar zorê li rojnamevan û xwepêşanderan kirîye ji demê despêkirina nerazîbûna li bajarê Silêmanîyê li 17 meha 2 Şubatê bi mebesta dawî anîna gendelîya berbelav û her wesa jibo mafên sîyasî û medenî yên zêdetir.
HRW ji hikûmeta Herêmê dixwaze vekolîna wê soz dayî bike, rewa û zelal be û rê xweş be berpisiyarên wan pêşêlîyan bikevin pêş dadgehan.
Erê li Herêma Kurdistanê kes heye guhê xwe bide van renge daxwazan?
Bi bawerîya te, kî perbisyar e jivan pêşêlîya û kî dikare rawestîne?
Ji b o gihandina bawerîya xwe “Click to Comment” dagire û şirovekirina xwe di valahîyê de binivîsîna, di pêre “Submit Comment” dagire.
Jibo xwendina raporta HRW bi Îngilîzî linkê xwarê dagire:
http://www.hrw.org/en/news/2011/06/02/iraq-protest-organizers-beaten-detained
Jibo xwendina raportên dî yên HRW bi Erebî linkê xwarê dagire:
http://www.hrw.org/ar/middle-eastn-africa/iraq

Rêbaza Amerîka hember Kurda

Posted May 29th, 2011 at 4:54 pm (UTC-5)
Leave a comment

Endamê Civata Nuneran ya Kongresa Amerîkê Joe Wilson, Komarî yê Wilayeta South Carolina, serokê hevparê Kobenda Kurd û Amerîka ya Kongresê ye. Ev Kobend ji 30 endamên Kongresê pêkhatîye, hinek jiwan çendîn cara amadey çalakîyên Kurda li Amerîka bune û hink ji wana seredana Kurdistanê kirine.
Ji bo em bizanin ka çawa endamên wê Kobendê û Amerîkî bi giştî pirsa Kurdan têdigihen, me çend bisyar ji birêz Wilson kirin. Di vê raportê de, bersivên wî bi bihîse, û bawerîya xwe liser bide.

Evca tu çi dibêjî?
Eger te bivî pisyarkê arastey Congressman Wilson bikî, ezê pisyara te bigehim ofîsa wî. Yan jî “Click to Comment” dagire û şirovekirina xwe di valahîyê de binivîsîna, di pêre “Submit Comment” dagire.

Rêbaza Nû ya Serok Obama li Welatên Rojhelata Navîn

Posted May 19th, 2011 at 5:42 pm (UTC-5)
2 comments

Serokê Amerîkî Barack Obama gotareka giring li ser rewşa welatên Rojhelata Navîn û Bakûra Afrîka da, bi taybet li demê ku xwepêşandan û serhildanên cemawerî daxwaza guhertin û reforman dikin.

Obama dîyar kir ku hikûmeta wî piştevanîya veguhestinên demokrasî li wan welatan dike û rijdî li rêberên wan kir heta reformên siyasî û aborî encam bidin û guh bidin daxwazên gelê xwe. Ji bo serokê Sûrî Başar Esed, peyama Obama gelek rohin bû, yan dê rêberatîya veguhestinên berev demokrasîyê bike yan divêt ji rêka wan rabe.

Karbidestên Amerîkî divên bêjin gotara serokî guherînek e di rêbazên Koçka Spî de li welatên Rojhelata Navîn û Bakûra Afrîka. Lê hinek şarezayên herêmê bawer dikin ev gotar çi ji sîyasetên Amerîka na guhere.

Bi bawerîya min gotara Serok Obama ya 19 Gulana 2011 ê guherînek dîrokî ye di rêbazên Amerîka de li welatên Rojhelata Navîn û Bakûra Afrîka. Min ev bawerî heye çinkû ez dizanim eger Serok bêje ew pişta demokratxwaza digire û divê reform û çaksaziyan bibîne, divêt tevaya dezgehên hikûmetê û binyadên girêday wê karî bikin heta gotina serokî bibe kiryar.

Evca tu çi dibêjî?
“Click to Comment” dagire û şirovekirina xwe di valahîyê de binivîsîna, di pêre “Submit Comment” dagire.

Helwîstê Koçka Spî Hember Sûrîye

Posted May 15th, 2011 at 11:55 am (UTC-5)
7 comments

Li demê hikûmeta Sûrîye roj bo rojê tundtir bersiva xwepêşanderên sivîl didet, çend endamên Kongresa Amerîkî pirsyar dikin ka jiber çî hêşta Serok Barack Obama daxwaza derxistina Serok Beşar Esed nekirîye,

Senatorê serbixwe Joe Lieberman biryarek amade kirîye tê da rijdîyê li birêveberîya Serok Obama dike heta helwîstekê tûnd tir dijî serokê Sûrî wergirit. Lieberman got, Beşar Esed xwînrêj e, bikuj e û rêberekê totalîtar e çav li Qezafî diket.

Senatorê Komarî Marco Rubio got, bi vê biryarê me divêt sê xala rohin bikin;

–       Xelkê maf heye jiyanek baştir di welatê xwe de hebit.

–       Amerîka tawanên hikûmeta Sûrî şermezar diket.

–       Êdî reftar digel Serok Beşar Esed nehêt kirin weka desthelatdarê rewa, belku ew jî mîna babe xwe tawanbar e.

Hember van daxwazan peyvdarê Wezareta Derve Mark Toner rijdî kir ku birêveberîya Obama her tiştê ji destî bêt diket. Ew bi rohnî tundûtûjîyên hikûmeta Esed şermezar dikin û digel welatên dost û hevbend gelek di xema alozîyên Sûrîye de ne û li baştirîn rêkên çareserîyê digere.

Endamê Komarî yê Civata Nûneran Don Manzullo pisyarê dike, çima birêveberîya Serok Obama daxwaza derketina Esed ji desthilatê nake?

Helbet bersiva rast û dirust li cem Obama bi xwe ye, lê pir şirovekirn hene, Evca tu çi dibêjî?  Bawerîya xwe ji mera bi nivîsîne di valahîya xwarê de, di pê re “Submit Comment” dagire.

 

Karîgerîya Wêneyên Bin Laden bi Kuştî

Posted May 5th, 2011 at 7:35 pm (UTC-5)
3 comments

Dîyarkirina Wêneyên Bin Ladin bi kuştî dê çend karîgerî hebit? Ev pirs li çend rojên bihûrî bûye cihê miştûmireka gerim li Amerîka.

Serok Barack Obama biryar da wênyên Usame Bin Ladin bi kuştî  nehên nîşan dan û got renge ew bibin egera handana tundûtûjîyan û gefeyan li ser parastina niştimanî. Ev biryar piştî danûstandinên sê rojan bûn di nav mezine karbidestên rêveberîya Serok Obama de piştî ragihandina kuştan Bin Ladin.

Lê hinek hene dibêjin, ew biryarek ne rast bû.

Lindsey Graham, Sînatorê navdarê Komarî got, divêt Koçka Spî wan wêneyan nîşan bidet  heta guman liser kuştina Bin Ladin nemînit û rûpel bêt ladan.

Rojnamevanê Amerîkî Kenneth Timmerman, Serokê Binyadî Demokrasî ji Îran ê re, wêvetir diçit û gote Pişka Kurdî ya Dengê Amerîka, Amerîkîyan maf heye bikujê hêrîşên 11 Septemberê bi kuştî bibînin. Wî got jî, eger wêne belav bin yan na, endamên El Qayde û komelên dî yên cîhadî her dujminatîya Amerîka bikin.  Vaye link ji hevpeyvîna me digel birêz  Timmerman:

http://www.voanews.com/kurdi/news/Kennth-Timmerman-Biryara-Belave-nekirina–Wene-yen-Bin-Laden-ne-Raste–121352424.html

Bi kurtî belavnekirina wêneyên termê Bin Laden weke her pirseka dî ya kêşedar buye naverokê kêşvekêşekê nêvbera Demokrat û Komarîyan li Amerîka.

Evca di vê kêşvekêşekê de tu wê pişta Demokratan yan Komarîyan bigrî û çima? Ez li benda têbînîya te me.

Çima Tirkîye ji Alozîyên Sûrîye Ditirse?

Posted April 28th, 2011 at 7:00 pm (UTC-5)
5 comments

Çima Tirkîye ji Alozîyên Sûrîye Ditirse?

Serokê Amerîka digel Serorwezîrê Tirikîye  Erdogan sebaret rewşa Sûrîye axiftîye û dîyare Erdogan dixwaze peyama Amerîkî bigihîne desthilatdaran li Sûrîye.  

Her kes van rojan dibîne ku Tirkîye baş mayê xwe kirîye rewşa Sûrîye çunkî di nav Tirkîye de tirs heye ji têkçûna rewşa Sûrîye.

Hakan Fidan serokê Ajansa Agehîyên Niştimanî yên Tirkîye li Dîmeşqê ye bo danûsatndinan digel Serok Beşar Esed li ser reforman. Raport radigihînin ku  birêz Fidan rijdîyê dike çend zû ye Esed reforman encam bide heta ji vê rewşa aloz rizgar bibe.

Tirsa Tirkîye ji çi ye?

Hinek şareza dibêjin, Tirkîye ditirse eger Kurdên Sûrî rabûn serxwe, hikûmet wê bersiva wan bi kuştinê bide û Kurd wê neçar bibin berev sînorên Tirkîye birevin û ev bibe sedema cêbûna alozîyan bo Tirkîye, bi heman şêweyê revîna Kurdên Îraqê ji rijîma Sedam Hûsên li sala 1990.

Lê hinek şareza wêvetir diçin û bawer dikin eger rijîma Beşar Esed nema, eve cihê pê Kurdan dê qeyim bit her wekî Kurdên Îraqê.

Erê çi ji van baweran pitir nêzîkî rastîyê ye?

Ez li benda raya te me. Tu dikarî ji me re bawerîya xwe binivîsî,” Click to Comment” ê kilîk bike.

Dakhil Shammo Elias

Dexîl Şemo ji sala 1999 an de di beşê Kurdî ji Radyoya Dengê Amerîka (VOA) de li Waşintonê kar dike. Ji dest pêka sala 1990 î de dest bi karê rojnamvaniyê kirye û bi dehan nivîsîn di rojnameyên Kurdî û Erebî de weşandiye. Di sala 1962an de li Ênsivnê 'Qeza Şêxan'ê bûye, û xwandina xwe li Gûndê Ba'edrê, Ênsivnê û Mûsilê bi dawî aniye. Di sala 1983an de Dîploma xwe ji Zankoya Teknolojî ya Baxdayê wergirtiye. Di sala 2010 an de bawernameya Bakeloryos, di Zanistên Siyasî û Peywendiyên Navneteweyî ji Zankoya George Mason ya Wîlayeta Virgînya Amerîkî wergirtiye. Zêdebarî raport û hevpeyvînên rojane û raportên TV sebaret pirsên siyasî yên Amerîka, Kurdistan û cîhanê, Dexîl ê Şemo bernameya bi navê 'Ferheng û Toreya Kurdî' amade dike. Di vê bernamê de ew hevpeyvîna digel nivîskar, hozanvan, çîroknivîs, hunermend û xwedan berhemên ronakbîrên behredar dike, ta guhdarên xwe agehdarî tevgera ronakbîrî ya hevçerxa Kurdî û Cîhanî bike. Ji bo gûhadarî kirina bernameya 'Ferheng û Toreya Kurdî' vî linkî daxîne: http://www.voanews.com/kurdi/news/special-reports/lifestyle/Ferheng-u-Tore-ye-Kurdi--112558729.html

Derbarê Me

Ez dixwazim tebînî û dîtinên we li ser van babetên taybet bi pirsên siyasî li Washington bizanim. Ji kerema xwe, bi Emaileka kurt ji min re binivîsin: delias@voanews.com , yan telefona vê jimare bikin 1 202 203 4858. Têbinîyên we tên weşandin eger gotinên kirêt yan bêrêzkirina kesekî-ê têde nebin.