Guherîna giring di sîyaseta Amerîka de hember welatên Erebî û Rojhilata Navîn cihê dilxweşîyê ye. Heta berî demek kurt Amerîka pişta gelek rejîmên dîktator digirt, li ser hesêba mafên gelan jibo jîyanek serfiraz û azad.
Helbet bandora gelek xirab wê sîyasetê ew bû tevgerên radîkal bihêz ketin û rexê wan yê parsenga hêza cemawerî girantir dikir, ji rexê parsenga tevgerên demokrasîxwaz ku roj bo rojê lawaztir dibûn. Bê guman tirsa cîhana demokrasîxwaz ji tevgerên radîkal jî xizmeta dîktatoran dikir û destê wan yê zordar bilindtir dikir.
Evca piştevanîya Amerîka, eger di rêka hêza wê ya nerm ‘dîplomasîyetê’ re be, li gelên Tûnis, Misir, Lîbya, Behrêyn û Sûrîye weka guhertineke mezin tê dîtin. Çimku bi rastî rêbaza Amerîkî di nav navendên cûd cûdayên desthilatê de tê dariştin, ew ne di destê take kes yan take partî yê de ye. Jiber vêna guhertina rêbaza Amerîkî hember her pirsekê yan cihekî pêdivî bi guhertina dîtin û bawerîya wan navenda heye û wê guhertinê jî demek dirêj pêdivê.
Guhertina rêbaza Amerîkî hember welatên Erebî destpê kirîye û ketîye qonaxa yekê. Niha Amerîka dizane êdî piştevanîya dîktatoran şermek mezin e. Li heman dem, ew pênasînê bi rastîya hêza tevgerên radîkal û Îslamî li wan welatan dike, eger çî gelek cûdabîrên sîyasî bawer dikin dîktator bixwe hêz û şîyana wan tevgeran xurt dîyar dikin heya xwe li pişt wan biparêzin.
Di vê parsengê de, hêzên lîberal û nermrê ku bawerî bi demokrasîyê û mafên mirovan heye û heta demek nêzîk qûrbanên sîyasetên Amerîka bûn, dikarin sîstemêm saxlem li wan welatan danin. Lewma, divê navendê dariştina rêbazan li Amerîka xwe pitir bigehînin wan û wan bi gihehînin hev û ji wê erkî re amade bikin çinku qonaxa diwê ji vir destpê dike.
Lê rastîya tehil ew e, ji Amerîka re, erkê amdekirina hêzeke cîgir ji rejîmek dîktatorî re gelekê bi zehmetir e ji kiryareke leşkerî bi mebesta rûxandina wê rejîma dîktator.
Di gel vê rastîyê û hevdem digel şoreşên gelên Erebî jibo reforman, gelek ji navendên sîyasî û sivîlên wan welatan xwe dûrî Amerîka û Rojava radigrin û dibêin ew guhertinan bi alîkarîya bîyanî naxwazin û nimûmeyên Îraqê û Afganîstanê li pêş çav digirin. Evca eger ew hêzên lîberal û nermrê ji tirsa radîkalan û fendementalîziman xwe dûrî Amerîka bikin, ewê ji destê hakimên nû yên welatên xwe carek din binalînin.
Tu, xwedevanê Washingtonname, çi di bêjî?
Bo gihandina bawerîya xwe “Click to Comment” dagire û şirovekirina xwe di valahîyê de binivîsîna, di pêre “Submit Comment” dagire.