Agar jips bo’lsak, do’stligimizga hech narsa raxna solmaydi. Tojikistonda o’zbek, qirg’iz va tojik ziyolilarining adabiy gurunglari muntazam ravishda o’tib turadigan tadbirlar.
Tojikistonning Qirg’iziston bilan chegaradosh hududlarida shu yil bir necha to’qnashuvlar kuzatilgani aholini xavotirga solib qo’ydi.
Respublikada tashkil etilgan o’zbeklar ma’naviyat va ma’rifat markazi mahalliy yozuvchi va shoirlar, hunarmandlar, sportchilar va talabalar ishitirokida ijodiy kechalar, ko’rgazma va musobaqalar tashkil etib turadi. Toki ikki xalq o’rtasida sovuqlik yuzaga kelmasin, asrlar osha mustahkam hamjihatlik buzilmasin.
Sug’d o’zbeklari markazi qo’shni Qirg’izistonda ijod qiladigan o’zbek shoiri Nabijon Mamajonovni Maftun Jo’ra nomidagi adabiy mukofot bilan taqdirladi.
Shu munosabat bilan Xo’jand shahrida tojik, qirg’iz va o’zbek ziyolilari bir davraga yig’ildi.
“Biz millatlar o’rtasida har qanday ixtiloflar paydo bo’lishining oldini olishimiz zarur. Mintaqamiz ana shunday potensial xafv ro’parasida turganligi hech kimga sir emas.Uch davlat chegarasi kesishgan Farg’ona vodiysida yashaymiz. Bu nuqta muammolar eng ko’p yig’ilgan hudud hisoblanadi. Shu yil tojigu-qirg’iz chegaralarida bo’lib o’tgan voqealar eng kichik bir ixtilof katta mojoralarga o’sib etishi muknligini tasdiqlab turibdi. Chegaradosh nohiyalar ijodkor va hunarmandlarini birlashtiirish, yagona ijodiy muhit va bozorni saqlash birligimiz negizi hisoblanadi. Shuning uchun ham mavjud sharoitda biz mintaqadagi birlashtiruvchilik tadbirlarini tashkil etishimiz juda muhim”, – deydi o’zbeklar markazi raisi Ilhom Yusupov.
Taqdimot marosimi mumtoz shoir Kamol Xojandiy nomidagi xizmat ko’rsatish markazida o’tdi. Sirdaryo, Toshkent, Botkent, O’sh va Sug’d viloyatlaridan mehmonlar keldi.
“Sho’rolar davridan oldin ham, keyin ham o’rtada chegaralar bo’lmagan yoki ramziy sanalgan zamonlarda ijod ahlining xonashin g’azalxon kechalari, choyxona gurunglari Qo’qon, Marg’ilon, O’sh, Toshkent, Xorazm, Samarqandu-Buxoroda tez-tez o’tkazilib turgan. Mustaqillikdan so’ng bunday tadbirlar deyarli yo’qolib ketdi, elga biror bir nafi bo’lmagan rasmiy uchrashuvlar, vistavkalar kimga kerak? Xalq hozir birlashtiruvchi kuchga muhtoj. Ijod ahli esa aynan ana shu kuch hisoblanadi. Xo’jandda o’zbeklar markazi bu ana’nani davom ettirarkan, xalq orasidagi tarqoqlikni, sun’iy chegaralarni bartaraf etishga, yagonalikni saqlashga intiladi”,- deydi Sug’dlik shoir Jamshed.
Sirdaryo bo’yida joylashgan Xo’jandda o’tkazilayotgan tadbirlar va adiblarga berilayotgan mukofotlar, o’zbekistonlik ijodkorlarning ta’kidlashlaricha, qo’shnilarni bir-biriga yaqinlashtiradi va do’stlikni mustahkamlaydi.
“Rasmiylarning be’mani harakatlari bilan ijod ahli o’rtasida uzilish bo’lmoqda, bir-birimizdan bexabar qolmoqdamiz. Kezi kelsa hatto chegaradan o’tib, birodarlarimiz bilan tushgan rasmlarimiz o’zimizni ayblashlariga asos bo’lib qolmoqda. Bizni ayirmoqdalar, ahvol jiddiy ekanligini tepadagilar nahot tushunmasalar? Xojandliklarning bu tashabbusi bizni juda quvontirdi, lekin afsuski, sizlar bilan umumiy rasmga tusholmaymiz, bizni to’g’ri tushuning, – deydi kuyinib gapiradi o’zbekistonlik bir ijodkor. Ism-sharifi sir tutilishini so’raydi.
Qirg’izistonlik mehmonlar fikricha, mintaqada tarqoqlik va siyosiy ixtiloflardan foydalanuvchu kuchlar yoq emas. Aslida xalqlar o’rtasida na yer, na suv va na bozor muammolari bor, deydi ular.
Qirg’izistonning Botkent viloyati Laylak nohiyasidagi “Ota jurt” gazetasi Bosh muharriri Abdulaat Doovurov hamyurt o’zbek shoirini Tojikistondagi adabiy mukofot laureati bo’lganligi bilan qutlar ekan, shunday deydi:
“Sirdaryo va Amudaryo suvi va sohillari qadim Turkiston yerlarinigina emas, dillarimizni sug’oradi, yuragimizdan oqib o’tadi. Xudoning o’zi bizni mushtarak yaratgan, hech qanday kuch bizning birligimizga raxna sololmaydi”.
Chegaradosh uch respublika ijodkorlarining Xojanddagi norasmiy tantana marosimi, choyxona gurungi va askiyabozligida ishtirok etgan mahalliy rasmiylardan biri deydiki, bugungi kunda nodavlat tashkilotlar muhim tadbirlarni amalga oshirib, hukumat qilolmagan ishlarni uddalamoqda.
Konibodomda AQSh va BMT moliyaviy ko’magida mahalliy aholini ichimlik suvi bilan ta’minlash harakati ketmoqda, deydi u. Bu borada jamoat tashkilotlarining xizmati katta ekani qayd etiladi.
Jamoatchilik nazarida, Tojikiston, Qirg’iziston va O’zbekiston orasidagi tumanlarda hamjihatlikni targ’ib qiluvchi tashabbuslarni ko’paytirish kerak. Hukumatlar ularni quvvatlashi va imkoniyat yaratib berishi zarur.
Davra suhbatlar, mushoira, askiya, ziyofat va sayr – suratlarda tomosha qiling!
Ravshan Shams
Xo’jand, Tojikiston