Hugh Pope – “Dining with Al Qaeda”

El Kaide lideri Usame bin Ladin’in öldürülmesiyle bir yıl önce yayınlanan okunmazsa olmaz bir kitap geldi aklıma. Okumadıysanız ilginç gelebilir.  Uluslararası Kriz Grubu’nun İstanbul’da yaşayan Ortadoğu ve Türkiye Temsilcisi gazeteci-yazar Hugh Pope’un kitabı geçen yıl bu zamanlar Amerika’da yayınlanmış, Hugh Pope, birkaç hafta boyunca Washington ve New York’ta imza günleri yapmış, kitabını tanıtmıştı.  İngiliz gazeteci Hugh Pope, “Dining with Al Qaeda” (El Kaide’yle Yemek Yemek) adlı kitabında 30 yıllık anılarını derlemiş. Arapça, Farsça ve Türkçe bilen araştırmacı-gazeteci  Hugh Pope, 1959 Cape Town doğumlu.  Pope, 11 Eylül 2001 terör saldırılarından kısa süre sonra El Kaide üyelerinden biriyle yemek yediğini anlatıyor kitabında. O dönemde Wall Street Journal gazetesi muhabiri olan Pope,  ikiz kulelerle Pentagon’a çarpan uçakları kaçıran Suudiler hakkında daha fazla bilgi toplamak için Riyad’a gitmiş ve militanları bu saldırıya hazırlayan genç bir teröristle görüşmüş. Hugh Pope, militanın kendisini öldürmemesi için Kuran’dan ayetler okumak zorunda kaldığını, çok gergin geçen söyleşinin neyse ki bir akşam yemeğiyle sona erdiğini anlatıyor. Hugh Pope, genelde bölgeden geçilen haberlerin Amerikan halkına Ortadoğu hakkında olumsuz ve gerçekdışı bir tablo sunduğunu ve amacının bu yanlış algılamayı değiştirmek olduğunu söylüyor ve bunu şöyle dile getiriyor: “Amerikan halkına gazetecilerin büyük çoğunluğunun dürüst olduğunu, gazetelerde okuduklarının çoğunun doğru olduğunu, ancak hikayenin burada bitmediğini anlatmak istiyorum. Başka bilgi kaynaklarını da araştırmalı, elinizdeki verileri başkalarıyla karşılaştırmalı, duyduklarınız hakkında düşünmeli ve konulara farklı bakış açılarından bakmayı öğrenmelisiniz.”

Pope, bölgede geçirdiği 30 yıl boyunca öğrendiği en önemli şeylerden birinin Ortadoğu’nun sadece İslam dünyasından ibaret olmadığını anlamak olduğunu söylüyor : “Dünyanın neresi olursa olsun insanları tek bir etiket altında birleştirmenin zararlı olduğunu düşünüyorum. Örneğin kitabımda kullandığım tekniklerden biri, İslam kelimesini kullanmaktan mümkün olabildiğince kaçınmak. İslam kelimesini kullandığınızda herkes farklı bir anlam çıkarıyor. Bir ülkeyi, hatta İslam dünyasını sadece tek bir özellikle tanımlayamayacağımızı göstermeye çalıştım.” Pope, hukuk sistemi şeriatı olan ülkelerin şeriat kanunlarını çok farklı şekillerde uyguladığına dikkat çekiyor. Yazar, İran’da rejimin aksine  tanıştığı birçok İranlı’nın Amerika’yla çok daha yakın ilişki içine girme arzusu duyduğunu belirtiyor. Hugh Pope, Ortadoğu araştırmalarına hakim olan tipik akademik yaklaşımın ve gazetecilerin bölgeden geçtiği haberlerin Amerikan halkına Ortadoğulular hakkında olumsuz ve gerçekdışı bir tablo sunduğunu söylüyor : “İnsanlar artık Ortadoğu’yu sanki bir hayvanat bahçesi, karmakarışık yabani hayvanların toplantığı bir yer gibi görmekten vazgeçmeli. Hepimiz insanız, hepimiz aynı şeyleri paylaşıyoruz. Örneğin her yerde erkek  çocukları arabaları sever, kızların da bebekleri  vardır. Ortadoğu’ya olan bakışımızda eksik olan, insan unsurunun görünmemesi. Medya hep en tuhaf, en korkunç haberleri, hikayeleri aktarıyor.

VOA- M. Elshinnawi

Hugh Pope, Amerikan kamuoyuna bölge hakkında daha doğru ve eksiksiz bilgi vermek için medyayı kullanan eğitimli Ortadoğulular’ın sayısının artması nedeniyle iyimser. Yazar ayrıca Başkan Obama’nın İslam dünyasıyla diyalog kapısını açarak Amerikan halkının Ortadoğu’nun birçok yönünü görmesini sağladığı için de memnun. Başkan Obama, Türkiye’de yaptığı konuşmada Amerika’nın İslamiyet’le savaşmadığını, İslam dünyasıyla ortaklık kurmak istediğini söylemişti. Türkiye ziyaretinden iki ay sonra Mısır’a giden Başkan Obama, Kahire konuşmasında da, Amerika’yla Müslümanlar arasında yeni bir başlangıç arayışı içine girme sözü vermişti. Deneyimli gazeteci, Batılılar’ın kitabı sayesinde  Ortadoğu ülkelerini yeni bir bakış açısından görmeye, Ortadoğu halklarını anlamaya başlayacaklarından umutlu ve “Kitabımın Ortadoğu’yla ilgili doğru bir kaynak olmasını istiyorum” diyor.

Hugh Pope’un “Dining with Al Qaeda: Three Decades Exploring the Many Worlds of the Middle East” “El Kaide’yle Yemek Yemek:  Ortadoğu’nun Birçok Dünyasını Keşifle Geçen 30 Yıl” adlı kitabı, St. Martin Yayınevi tarafından 2010 yılı Mart ayında piyasaya sürülmüştü. İnternette kolayca bulabilirsiniz.

Yıllardır İstanbul’da yaşayan Pope’le bir yıl önce kitabın yayınlandığı günlerde Amerika’nın Sesi’nin Washington stüdyolarında konuşmuştuk,  her zamanki gibi keyifli bir söyleşi olmuştu.  Pope’un Türkçe olarak neler söylediğini merak ediyorsanız, dinleyin veya izleyin. Ya da her ikisini de yapın! Herşeyden önemlisi görüşlerinizi yazmayı unutmayın!!