Başkan Barack Obama, geçen hafta, yeni istihdam planını açıklamıştı. Yaklaşık 450 milyar Dolar’lık paket, altyapı yatırımlarını hızlandırmayı, işsizlik maaşlarını daha uzun döneme yaymayı, bordro vergilerini azaltmayı, meslek eğitimlerini yaygınlaştırarak istihdamı yeniden canlandırmayı hedefliyor.
Obama paketi, onaylanması için bu hafta Kongre’ye de gönderdi.
Ama şimdilik canlanan ekonomi değil, paketle ilgili tartışmalar.
Cumhuriyetçiler planın maksadına değil, menziline varma şekline itiraz ediyor.
2012 seçimleri yaklaşırken ve de Amerika’da her altı kişiden biri yoksulluk sınırına paraşütsüz acil iniş yapmışken hiç kimse, planın hedeflerine itiraz edecek halde değil, zaten.
Ama istihdamı artırmak için Obama’nın önerdiği gibi zenginden alıp fakire vermek de Cumhuriyetçiler’e bir dünya görüşü, bir felsefe olarak aykırı.
Ne diyor Obama?
1- Yeni istihdam paketine fon yaratmak için yılda 200.000 Dolar’dan fazla kazanan bireylerden daha fazla vergi alınabilir. Bu sayede de yılda 400 milyar Dolar gelir elde edilebilir.
2- Petrol ve doğalgaz şirketlerine verilen teşvikler kaldırılabilir.
3- Şirketlerin özel uçaklarına vergi avantajı sağlayan amortisman kuralları değiştirilerek Hazine’ye ek gelir yaratılabilir.
Obama’ya göre bu üç işlem yapılsa, elde edilen ek gelir 467 milyar Dolar’ı bulur, bu da yeni istihdam planına nereden kaynak bulacağız tartışmasına son verir.
Ancak, Obama’nın Beyaz Saray’da yaptığı bu hesap Kongre’deki Cumhuriyetçi politikacılara uymuyor.
Yine de Kongre’nin, halktan aldığı destek Obama’nın gördüğü destekten de az olduğundan Cumhuriyetçi politikacılar bu itirazını öyle çok fazla bağır-çağır da yapamıyorlar.
Sakin sakin, “Planı tüm kalbimizle destekliyoruz, ama bir süre sonra vergiler yoluyla bu işin faturasının memlekete istihdam sağlayan işverenlere (zenginlere) kesilmesinden kaygı duyuyoruz,” diyorlar.
Üstelik bu sefer pakete itiraz edenler sadece Cumhuriyetçiler değil; Demokratlardan da muhalif sesler yükselmeye başladı. Bu muhalif sesler, planı başka başka noktalardan vuruyor. Kimi “Bu istihdam planı devasa bir program, içindeki tüm önerileri kabul etmek mümkün değil,” diyor. Kimi de hem işveren hem de çalışanlardan daha az bordro vergisi alınmasına itiraz ediyor; “Bu iş daha az vergi almakla çözülmez” diyor.
Senato Çoğunluk Lideri Harry Reid bile paketi, bu ay sonunda gündeme alacağını söyleyerek bu konudaki isteksizliğini ortaya koymuş oldu. Halbuki Başkan her konuşmasında Kongre’ye sabırsızlıkla “Haydi hemen geçiriverin şu paketi” diyor.
Ama hem Cumhuriyetçi hem de Demoktarlar’dan alınan sinyaller paketin mevcut şekliyle Kongre’den geçmesinin biraz zor olacağı yönünde.
Bu durumda paket Kongre’de parçalara ayrılır ve bir bütün olarak onaylanmak yerine kalem kalem oya sunulabilir.
Bu eğilimin farkına varan Obama yönetimindeki Beyaz Saray da “ne kurtarırsam kardır”, diyerek, bu à la carte metoduna sıcak bakıyor.
Bakalım önümüzdeki günlerde Kongre istihdam paketinin hangi kalemlerini “tabağına” almayı uygun görecek?