Amerika’da Mayıs ayında “Bisiklet Ayı” kutlanıyor. 16-20 Mayıs arası da Bisiklet Haftası. “İşe Bisikletle Git” günüyse 20 Mayıs. Bu sabah işe gelirken, Washington caddelerinde çok sayıda bisikletli gördüm. Çoğu ciddi iş giysileriyle, bazıları şortlar ve tokyolarıyla bisikletlerinin üstünde hem trafiği hafifletmenin hem de çevre dostu bir eylem yapmanın gönül rahatlığıyla pedal çeviriyordu. Tabii sabah sabah temiz hava soluyup işe gitmek de zevklerin en büyüğü olmalı. Pazar günü Washington’da bisikletliler sokaklara dökülecek, bisiklet etkinliğine 20 bin kişinin katılması bekleniyor. Bir yarış da var, kazananlara ödüller de. Son yıllarda Amerika’da Washington başka olmak üzere birçok kentte bisiklet sevgisi arttı.  Kent içi ulaşımı rahat ve ucuz bir hale getirmesinin yanı sıra sağlıklı ve çevreci bir alternatif olması nedeniyle bu bisikletle ulaşım daha fazla destek görmeye başladı. Amerika’da bu uygulama birçok kentte yaygınlaşırken, başkent Washington ülkenin en büyük bisiklet paylaşım programını uyguluyor. Washington’daki bisiklet paylaşım programının proje müdürü Chris Holben, kullanıcılara günlük, aylık, yıllık üyelik seçenekleri sunduklarını söylüyor. Holben’a göre, şu anda kentin çeşitli yerlerinde  bin bisikletli 93 istasyon üyelerine kiralık bisiklet sağlıyor. Programın dört binden fazla üyesi var. Bisikletlerin kullanımı kolay. Herhangi bir bisiklet rampasına anahtarınızı yerleştiriyorsunuz. Yeşil ışık yanınca bisiklet serbest kalıyor. İşiniz bitince bisikleti başka bir istasyondaki boş rampaya yerleştiriyorsunuz. Yeşil ışık yanınca bisiklet kilitleniyor.  Bisiklet kiralama fiyatları günde 5 dolarla yılda 75 dolar arasında değişiyor. Programdan memnun olduklarını söyleseler de bazı önerileri olanlar da var.  Örneğin bir Washingtonlu, Paris’teki bisikletlerin daha büyük sepeteleri olduğunu ve alışveriş için daha kullanışlı olduklarını söylüyor. Çantasını sepete sıkıştırmayı başaran bir öğrencininse fazla sorunu olmamış. Onun en büyük sorunu bisiklet istasyonlarını bulmak. “Henüz etkileşimli haritaların olmaması büyük eksiklik. Eğer iPhone’unuz yoksa, bir sonraki istasyonu bulmanız çok zor,” diyor.

Ekonomik darboğaz  ve petrol fiyatlarının benzin fiyatlarını alışılmışın çok üstüne çıkarması nedeniyle artık daha çok Amerikalı, arabalarını evlerinin  önünde bırakarak başka ulaşım yollarıyla işlerine gidiyor. Bu da  bisiklete ilgiyi arttırdı.  Bu yıl benzin fiyatlarının rekor düzeyde artmasıyla birçok Amerikalı, işe pedal çevirerek gitmeye başladı. Amerikan Bisikletçiler Birliği Başkanı Andy Clark, eğlence, egzersiz ve ulaşım için bisiklet kullanımını teşvik ettiklerini söylüyor. Clark’a göre, bisiklete binmenin, çevreye de son derece olumlu etkileri var. Bir kere bisikletler, fosil yakıt kullanmıyor, zararlı maddeleri atmosfere yaymıyor. Bisiklete binmenin yararları en çok kısa mesafelerde etkili. Amerika Ulaştırma Bakanlığı’na göre çalışanların yüzde 50’sinin işiyle evi arasındaki mesafe, 5 milden az. Bir aracın egzozundan çıkan gazları daha az zehirli hale getirmeye yarayan katalitik konvertörlerin tam randımanla çalışması için öncelikle ısınması gerekiyor. Bu nedenle kısa mesafeli araç kullanımı, atmostere daha çok zehirli gaz saldığı için daha da zararlı.  Washington Bisiklet Birliği Başkanı Eric Gilliland, her yıl, “İşe Bisikletle Git Günü” düzenlemelerinin nedeninin de bisiklet kullanımızı teşvik etmek olduğunu söylüyor. Bu yılki Gün’e, havanın parçalı bulutlu ve yer yer  yağışlı olmasına rağmen hem acemi hem de deneyimli birçok bisikletli katıldı.

Amerika’da başka kentlerde de bisiklet modası yayılıyor. Denver Belediye Başkanı John Hickenlooper’a göre programın yararı çok büyük. San Fransisco’da kullanılan Bixi adlı sistem, bisiklet ve taksi sistemini birleştirmiş. San Fransisco Ulaşım İdaresi’nden Timothy Papandreou, bisiklet paylaşımı programının kent içinde ulaşımı rahatlattığını söylüyor. San Fransisco’da 20,000 bisiklet ve 1,000 bisiklet istasyonu var. Washington ve diğer Amerikan kentlerinin bisiklet paylaşım programları konusunda, daha katetmesi gereken uzun bir yol olabilir. Ama yine de bu kentlerin gelecekte Montreal, Lyon ve Paris gibi kentleri yakalaması mümkün görünüyor. Örneğin birkaç yıl önce Paris’te kurulan bin istasyonda bugün toplam 20 bin bisiklet bulunuyor.

Bisikletçilik Dergisi’ne göre Oregon’un Portland kenti, Amerika’da bisiklet dostu kentlerin başında geliyor. Kendi bisiklet kültürünü geliştiren Portland’da çok hızlı şekilde “bisiklet ekonomisi” oluşuyor. Portland’da bisiklete binmek, birçokları için bir yaşam biçimi. Portland’da bisiklet kültürünün bütün farklı yanları aynı anda gelişmeye başladı. Sağlıklı bir ekosistemin gelişmesi gibi bisiklet kültürü de büyüyor. Uzmanlar bunu,  Avrupa’daki Rönesans hareketine benzetiyor. Portland, bisikletçiler için Amerika’nın en iyi kentlerden biri sayılıyor. Portland’da işe gidenlerin yüzde 8’i, ulaşım aracı olarak bisikleti tercih ediyor. Bu oran, ulusal ortalamanın oldukça üzerinde. Adams, bu durumu, altyapı için yapılan yatırımın sonucu olarak görüyor.   Son 10 yıldır Portland’da cadde ve sokakları bisikletçiler için daha güvenli hale getirme çabaları yoğun olarak sürüyor.

Ekonomik krizden olumsuz yönde etkilenen bazı Amerikalılar para kazanmak için ilginç yöntemlere başvuruyor. Bazıları bisikletli taksilerle Washington’da turist gezdiriyor. Bisikletli taksiciler turistlere çok farklı bir Washington sunuyor. Bisikletli taksiler Washington sokaklarında son birkaç yıldır görülüyor. Oysa özellikle Güneydoğu Asya’da bu tür ulaşım araçları son derece yaygın. Washington’da bisikletli taksiciler ücret miktarını müşterilerle pazarlık yaparak belirliyor. Ortalama ücret, 20 dakikalık gezinti için 20 dolar. Kimi sürücüler kendi bisikletinin sahibi. Ancak bazıları bisikletli taksileri kiralıyor. New York’ta bir zamanlar taksicilik yapan, şimdiyse Capitol Bisikletli Taksi Şirketi’nin sahibi olan Steve Balinsky her meslek grubundan müşterileri olduğunu söylüyor. Sürücüler de gezdirdikleri turistler kadar farklı kesimlerden geliyor. Çoğu öğrenciler ya da genç iş sahipleri. Bazılarıysa 50’li yaşlarda. Kimi sürücüler spor yapıp formda kalmak için bu işi yapıyor.  Turistler için bisikletli taksiler yeni bir deneyim. Washington’un ulaşım için bisiklete binmenin teşvik edildiği bir kent olduğunu söyleyen Capitol Bisikletli Taksi Şirketi’nin sahibi Steve Balinsky, çevreyle dost bir iş yapmanın kendisi için önemli olduğunu vurguluyor.

New York da bisiklet aşığı bir mega kent.  New York’ta 2007’den beri bisiklet sayısı iki katına çıktı. New Yorklular’ın yüzde 54’ü yeni bisiklet yolları yapılmasını istiyor.

Amerika’da bisikilet kullanımının en yaygın olduğu kentler ve bisiklet kullanıcılarının kimler olduğu konusundaki istatistikleri görmek için aşağıdaki linke bakabilirsiniz:

http://public.sheet.zoho.com/public/bikeleague/2009-commuter-data-top10cities

Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Eski bir bisiklet meraklısı olarak görüşlerinizi bekliyorum. Yazın, tartışalım.

Bu konudaki videolarımızı da izleyebilirsiniz.