Astrit Lulushi, Zeri i Amerikes

Më 7 shkurt 1868 – Në Mizuri, lindi Laura Elizabeth Ingalls Wilder, shkrimtare amerikane, e njohur veçanërisht për serinë e romaneve për fëmijë “Little House on the Prairie” bazuar në fëmijërinë e saj gjatë mesit te shekullit të XIX në perëndimin amerikan. Në këto romane bazohet edhe seriali i njohur televiziv “Little House on the Prairie”. Librat mbajnë emrin e shkrimtares Laura Ingalls Wilder (vdiq 1952) por nga kritika është pranuar gjërësisht, se ato janë shkruar me nxitjen dhe kujdesin redaktues të vajzës së saj, Rose Wilder Lane. Dhe Rose është e njohur për shqiptarët.

Gjatë luftës së parë botërore, Rose Wilder Lane shërbeu si infermiere e Kryqit të Kuq amerikan në Shqipëri. Ky duket se ishte edhe takimi i saj i parë me banorët dhe natyrën e këtyre trojeve. “Kalifornia, Mizuri dhe Ballkani janë vendet e mia”, do të thoshte ajo më pas.

Në vitin 1921, Rose, vizitoi luginën e Shalës në Shqipërinë veriore së bashku me disa punonjës të Kryqit të Kuq me shpresë për të krijuar një rrjet shkollash në këtë rajon të thellë malor. Atje, Rose birësoi edhe 10 vjeçarin Rexh Meta, banor i atyre anëve, i cili së bashku me të atin shoqëronte vizitorët amerikanë në këtë udhëtim. Rexha do të rritej e shkollohej nën kujdesin e amerikanes së njohur.

Kur Rexh Meta përfundoi shkollën teknike të Fulzit në Tiranë më 1927, Rose Wilder Lane, e dërgoi Rexhën për studime në Universitetin e Kembrixhit në Angli. Pas diplomimit, Rexha kthehet në Shqipëri, ku martohet dhe bëhet me fëmijë, vajzë që ia vuri emrin, Bora Rose. Kur filloi lufta e Dytë botërore, lidhjet e Rose Wilder Lane me djalin e saj u ndërprenë.

Në vitin 1945, kur vendi dukej se cfarë drejtimi po merrte, Rose i kërkoi ish presidentit Herbert Hoover, që t’a ndihmonte për të tërhequr Rexhën dhe familjen e tij nga Shqipëria. Por përpjekjet e saj nuk patën sukses. Rose Wilder Lane (1886 – 1968) la pas edhe shume libra, mes të cilëve “Peaks of Shala” rreth përvojës dhe vëshgimeve të saj etno-kulturore në Shqipëri.