Shimoliy Virjiniya jamoat kolleji

AQSh Prezidenti Jo Bayden taklif qilayotgan ikki trillion dollarlik infratuzilma loyihasi doirasida jamoat kollejlari uchun ham 12 milliard dollarlik yordam ajratish ko’zda tutilmoqda.

Bu yordam asosida jamoat kollejlaridagi ikki yillik o’qishni bepul qilish maqsad qilingan. Kongressdagi respublikachilar taklifni haddan ziyod serxarajat ish va davlatning jamiyatdagi ishtirokini yanada kengaytirish sifatida baholamoqda.

Jamoat kollejlarida o’qish ikki yil bo’lib, uni bitirganlar bakalavr darajasini beruvchi to’rt yillik kollejlarga transfer orqali o’qishini ko’chirishi mumkin. O’qish arzonligi, aksariyati SAT, ACT kabi kirish imtihonlarini talab qilmasligi bois bunday kollejlar ko’plab talabalar uchun yaxshi tanlov hisoblanadi. Ba’zilari chet elliklardan ingliz tilini bilish testlarini ham talab qilmaydi; shu bois ular ko’plab xalqaro talabalarni ham o’ziga jalb etadi.

Arzon o’qish

O’tgan 20 yil ichida davlat universitetlarida oq’ish puli 76 foizga o’sgan bo’lsa, bu ko’rsatkich jamoat kollejlarida 46 foizni tashkil etadi. To’rt yillik universitetda hozir bir yillik to’lov o’rtacha 35 720 dollarni tashkil etadi; jamoat kollejlarida bu raqam 4000 va 10 000 dollar orasida.

Qimmat yoki mashhur universitetlarda esa yillik to’lov 100 ming dollardan ham oshishi mumkin.

Yangi loyiha asosida jamoat kollejlarining eskirgan binolari yangilanishi kutilmoqda.

“Ularning ko’pi 60-70-yillarda qurilgan. Shu bois jismoniy jihatdan ular eskirmoqda va infratuzilma muammolariga duch kelyapti. Shu muammolarni hal qilish uchun ajratilayotgan 12 milliard dollarlik taklifni olqishlaymiz”, – deydi Jamoat kollejlari assotsiatsiyasi prezidenti Noa Braun.

Pandemiya tufayli moliyaviy qiyinchilikka uchraganlar orasida to’rt yillik universitetlar ham bor. Shu bois ularga ham federal yordam ko’rsatish kerak, deydi ba’zi kuzatuvchilar.

Ta’lim uchun qo’shimcha yordamlar

Baydenning infratuzilma loyihasi asosida Milliy Ilm-fan jamg’armasiga 50 milliard dollar hamda mamlakatning tadqiqot institutlariga 40 milliard dollar ajratish rejalangan. Bu 40 milliardning 20 milliardi tarixan qora tanlilar o’qigan kollej va universitetlarga beriladi.

Oz sonli etnik guruhlarga xizmat ko’rsatayotgan dargohlarga ilm-fan va muhandislik sohalarida innovatsiya markazlari ochish uchun yana 10 milliard dollar ajratiladi.

Prezidentning aytishicha, loyihani ijro etish ishlariga Shimoliy Virjiniya jamoat kolleji professori, Birinchi xonim Jill Bayden yordam beradi.

Bayden loyihasi ayni paytda Kongressda muhokama qilinmoqda. Vakillar palatasi spikeri Nensi Pelosi loyiha 4-iyulgacha palatada ovozdan o’tishiga umid qilishini aytgan.

AQSh oliy o’quv yurtlarida tahsil oluvchi xalqaro talabalar 2021-yil bahorgi semestrni ham onlayn davom ettiradigan bo’lyapti. Demak, koronavirus pandemiyasi tufayli 2020-yil mart oyida qabul qilingan qoida bu yil ham amal qiladi. Bu haqda AQSh Immigratsiya va bojxona nazorati agentligi so’zlovchisi ma’lum qildi.

Pandemiyadan oldin AQSh o’quv yurtlarida ro’yxatdan o’tgan xorijliklar talabalik vizasi maqomini saqlab qolish uchun Amerikada jismonan bo’lishi talab etilar edi. Pandemiya boshlangandan beri ularga xorijdan turib ham AQShda oq’ish huquqi berildi.

2021-yilgi tartib haqida hali rasman e’lon qilinmadi, ammo xalqaro ta’lim tashkilotlari va o’quv yurtlari xorijliklarga tartib o’zgarmagani haqida xabar bermoqda.

Hozir o’qiyotgan talabalarda bu qanday ta’sir qiladi?

2020-yil 9-martgacha talabalik vizasini qo’lga kiritgan xorijliklar AQShda yoki o’z mamlakatida turib o’qishni internet orqali davom ettirishi mumkin. O’qish muddati tugaguncha ularning hozirgi immigratsion maqomi saqlanib qoladi. Darslar to’liq onlayn o’tilayotgan bo’lsa ham, ular istalgan payt AQShga qaytib kira oladi.

2020-yil 9-martdan keyin universitetga qabul qilinganlar esa barcha kurslarni o’z mamlakatlarida turib onlayn olishlari mumkin, ammo AQShga kira olishlari uchun kamida bitta dars universitetda, ya’ni sinfxonada o’tilishi kerak.

Yangi xalqaro talabalar nima qiladi?

2021-yil bahorgi semestr uchun o’qishga qabul qilinganlar, agar ular allaqachon AQShda bo’lsa, darslarni 100 foiz to’liq internet orqali olishlari mumkin.

Xorijdan turib shu yil bahorgi semestrga qabul qilinganlar, agar ta’limni to’liq onlayn oladigan bo’lsa, AQShga kira olmaydi. AQShga kirish uchun, ya’ni viza olish uchun kamida bitta dars universitetda yuzma-yuz bo’lishi kerak.

Agar universitet barcha darslarni to’liq onlayn o’tayotgan bo’lsa, xorijlik talabalarga viza olish uchun kerak bo’ladigan “F-20” formasini bermaydi. Demak, bunday holatda sizga viza berilmaydi.

Koronavirusning oliy ta’limga ta’siri

AQSh hanuz koronavirus pandemiyasi bilan kurashar ekan, mamlakat oliy o’quv yurtlari 2021-yilgi ta’lim uchun o’tgan yilgi qoidalar amal qilishini aytmoqda.

2020-yil 4-dekabr kuni AQSh Ta’lim kengashi Immigratsiya va bojxona nazorati agentligidan 2021-yil uchun xorijlik talabalarga oid qoidalarni e’lon qilishni so’radi. Hozirgacha yangi tartib rasman e’lon qilinmagan bo’sa-da, agentlik so’zlovchisi 2020-yilgi qoidalar davom etishini bildirdi.

Koronavirus pandemiyasi boshlangandan keyin 2020-yil kuzgi semestr uchun AQSh o’quv yurtlarida xorijlik talabalarning ro’yxatdan o’tishi 16 foizga qisqargan.

AQShdagi ko’plab kollej va universitetlar koronavirus pandemiyasi tufayli bekor qilingan sport tadbirlaridan millionlab dollar daromad yo’qotmoqda.

Milliy kollejlar sport assotsiatsiyasi (NCAA) ma’lumotiga ko’ra, har yili universitetlar sport o’yinlariga chiptalar sotish va aksiyalar o’tkazishdan bir milliard dollarga yaqin daromad qiladi. Basketbol, ​​futbol va beysboldan tushadigan pul o’quv yurtlari amaliy byudjetining yarmidan ko’prog’ini tashkil qiladi.

“Kollej sporti uchun pandemiyadan yomonroq davr bo’lmagan, chunki u basketbol bo’yicha erkaklar musobaqasi boshlanishi arafasida yuz berdi. Bu musobaqa assotsiatsiya uchun eng katta daromad manbaidir”, – deydi  kollej sporti bo’yicha mutaxassis Kristi Dosh.

“Bu yil basketbol bo’yicha erkaklar musobaqasining o’tkazilmasligi kollej sporti uchun katta yo’qotish. Agar kuzda futbol ham ham qoldirilsa, vaziyat yanada yomonlashadi”, – deya qo’shimcha qiladi u.

Sportdan tushgan pullarning bir qismi moliyaviy yordam orqali talabalar uchun ishlatiladi. Shunday grantlar asosida 20 000 dan ortiq xalqaro sportchi talaba o’quv yurtlariga qabul qilingan. Kollejlar har yili bunday talabalarga 2,9 milliard dollardan ortiq stipendiya to’laydi.

“Men mavsum davomida sport musobaqalarida ko’rsatgan natijalarim evaziga o’qishga kirish uchun stipendiya olishga ishonchim komil edi”, – deydi ogayolik yuqori sinf o’quvchisi Ira Grem.

“Ammo mavsum yakunlanmaganligi sababli bu amalga oshmadi. Hanuz grant olishdan va kollej darajasida musobaqalarda qatnashishdan umidimni uzganim yo’q” – deya qo’shimcha qiladi u.

Ba’zi kollejlar kuzgi futbol mavsumini davom ettirishni rejalamoqda. Ammo sog’liqni saqlash mutaxassislari bu sportchilar sog’ligini xavf ostiga qo’yishi haqida ogohlantirmoqda.

Klinik laboratoriyalar va diagnostik testlar bo’yicha ekspert Tomas Xuard shu yozda kollej va universitetlarga nafaqat sportchilar uchun, balki barcha talabalar uchun test sinovlarini o’tkazish qobiliyatini oshirishga yordam beruvchi “Campus Health” loyihasini boshladi.

“Test o’tkazish bo’yicha ularda zarur resurslar mavjud emas. Bu xavotirli, chunki koronavirus aniqlanmagan birorta futbol jamoasini bilmayman”, – deydi u.

Kollejlar futbol mavsumini o’tkazishi sog’lik uchun xavflarni oshirishiga qaramay, o’zi ham sobiq futbolchi Xuard mavsumni bekor qilish o’quv yurtlari uchun katta moliyaviy qiyinchiliklarni keltirishini tushunadi.

“Siz tasavvur qilganingizdek, universitetlarga iqtisodiy ta’siri juda katta. Menimcha, futboldan tushadigan daromad Texas uchun 500 million dollarga teng”, – deydi u.

“Chiptalar egalarini nima qilasiz? Siz allaqachon chipta sotib olgan odamlarga nima deysiz? Siz bu pullarning hammasini qaytarib bera olasizmi yoki uni boshqa joyga sarflab bo’ldingizmi?” – deya so’raydi u.

Ko’plab nufuzli universitetlar kuzgi sport o’yinlarini bekor qildi. Boshqalari esa hali bir qarorga kelgani yo’q.

Koronavirus pandemiyasi tufayli AQSh oliy o’quv yurtlarida barcha kurslar onlayn shaklga o’tgach, bu an’anaviy ta’lim olishga o’rgangan talabalar uchun turli qiyinchiliklarni tug’dirmoqda. Natijada mamlakatdagi 190 dan ortiq kolleji talabalarning akademik ko’rsatkichlari yomonlashishiga yo’l qo’ymaslik uchun alternativ baholash usullarini taklif qilmoqda.

Ko’plab universitetlar kurslar uchun beriladigan turli balli baholash mezonlarini “o’tdi/o’tmadi” deb nomlanadigan ikki xil baholash turiga o’zgartirdi, ya’ni kurs bo’yicha minimum talablarni bajargan barcha talabalarga bir xil baho qo’yiladi. Bu narsa “GPA” tizimi bo’yicha eng yuqori ball olish uchun qattiq harakat qiladigan talabalarni ortiqcha mashaqqatdan saqlashi aytilmoqda.

Shu yil boshida kollejlar va universitetlar yopilib, onlayn kurslarga o’tilganida, bir qator talabalar tashkilotlari o’zlarining universitetlaridan imtihonlardagi baholash mezonlarini o’zgartirishni so’rab murojaat qildi.

An’anaviy ta’lim tizimiga o’rgangan ba’zi talabalar yangi tartibda o’qish qiyin bo’layotganini aytadi.

“Men internetda o’qishga o’rganmaganman”, – deydi Virjiniya shtatining Feyrfaks shahridagi Jorj Meyson universiteti talabasi Sara Kurian.

Ko’plab universitet talabalari global pandemiya paytida baholar “o’tdi/o’tmadi” shakli bilan cheklanishi tarafdori ekanliklarini bildirishdi.

“Biz xohlagan narsa – bu tanlov. Bizning baho darajalarimizga va “GPA”ga zararli bo’lishi mumkin bo’lgan tizimni majburan ishlatmang. “O’tdi/o’tmadi” tizimi va balli baholash tizimi orasidan qaysi birini tanashni o’zimizga qoldiring”, – deydi Markaziy Arkanzas universiteti talabasi Emma Davenport.

“Bugun tok o’chgani uchun o’z mashinamda kompyuterim bilan o’tirishga majbur bo’ldim. Telefonim zaryadlangan, muhim topshiriqni bajarish uchun telefon internetidan foydalandim. Lekin hamma ham bunchalik omadli emas. Oddiy qilib aytganda, “O’tdi/o’tmadi” baholash tizimini qo’llash juda muhim”, – deydi texaslik yana bir talaba

“Imtihonlar uchun “O’tdi/o’tmadi” tizimi kerak, chunki hamma har xil vaziyatda, – dedi Jorj Meyson universiteti talabasi Youjin Cho. – Dastlab, men kurslarimni harfli baholash tizimi bilan yopishni rejalayotgan edim, ammo so’nggi daqiqada Koreyaga qaytib ketishga qaror qildim, chunki COVID-19 AQShda yomonlashayotgan edi. Shunday qilib, harfli baholash yoki “o’tdi/o’tmadi” tizimidan birini tanlash imkoniyatining borligi meni xotirjam qildi”.

Ba’zi universitetlar talabalarga tanlov berishning o’rniga semestr uchun “o’tdi/o’tmadi” baholash tizimini barcha uchun majburiy qildi.

Hozirga qadar nufuzli to’rt universitet – Yel, Garvard, Kolumbiya va Dartmut shu yo’ldan bormoqda. Kolumbiya, Garvard va Stenford singari AQShning eng mashhur huquqshunoslik maktablari ham kurslar uchun “o’tdi/o’tmadi” tizimini barchaga birdek majburiy qildi.

Ba’zi talabalar bundan norozi.

“O’tdi/o’tmadi” tizimi “A” bahosini olish uchun ko’p mehnat qilgan talabalar uchun sharmandalik. Bu mening eng yaxshi semestrim va yangi baholash tizimi men yig’adigan “GPA” ballarini yo’qqa chiqaradi. Stajirovka va boshqa imkoniyatlar uchun bu ballar zarur”, – deydi Alabama shtatidagi Taskigi universiteti talabasi Jasmin Makkollum.